ثبت اختراع

اختراع چیست
بطور کلی اختراع حق انحصاری است که به مخترع آن در قبال خلق و ایجاد محصول با فرآیند صنعتی که دارای وصف جدید بودن ، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی است از طرف دولت و قوه حاکمه اعطاء می شود بطورکلی اختراع به معنی راه حل جدید و نوآورانه برای حل یک مشکل فنی است . این راه حل ممکن است به ایجاد وسیله ،دستگاه ،محصول دارو یا فرآیند صنعتی کاملا جدید مربوط باشد ،یاممکن است فقط بهبود جزئی محصول یا فرآیند شناخته شده ای باشد.

ما در موسسه حقوقی دیاکو می توانیم در ثبت اختراع تان همراه شما باشیم : 02632400680

مزایای ثبت اختراع چیست
اختراع ،حاصل و ثمره تلاش فکری و تراوش ذهنی مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی متبلور می شود و اختراع در اینجا معادل واژه (INVENTION ) است . اما از اختراع در قوانین مختلف کشور ها زمانی حمایت میشود که این اختراعات طبق تشریفات جاریه آن کشور در موعد و زمان مقرر به ثبت رسیده باشد و شرط استفاده از این حق،ثبت آن در نزد مرجع ذیصلاح (اداره ثبت اختراعات) می باشد و در اینجا حق اختراع معادل واژه (PATENT ) می باشد .
پس از ثبت و اعطاء حق اختراع به مالک و مخترع ،بر طبق قانون به دو شکل از اختراع حمایت می شود :
1- حمایت ایجابی ،یعنی اینکه به دارنده حق می دهد که از خلاقیت و تلاش ذهنی خود بهره برد .
2- حمایت سلبی ،سایرین را مکلف می کند که به این حقوق حاصل از آفرینشهای فکری احترام گذاشته و مانع از هر گونه حق نقص حق بدون اجازه مالک این حقوق بشود
فلذا مخترع حق انحصاری نسبت به ساخت ،صادرات واردات ،عرضه برای فروش ،فروش و استفاده از فرآورده و کالاهایی که مستقیما از طریق فرایند بدست می آیند را دارد .
علاوه بر این در دنیای رقابت و کسب و کار ثبت اختراعات دارای مزایای زیر می باشد :.
1- موقعیت قدرتمند در بازار و امتیاز های رقابتی
2- سود بیشتر یا بازگشت بیشتر سرمایه از طریق نظام انحصار
3- درآمد مضاعف از محل تفویض اجازه بهره برداری و انتقال اختراع
4- دسترسی به فناوری از طریق لیسانس دو جانبه
5- دسترسی به بازار های جدید
6- خطر کمتر نقص حق
7- توانایی بیشتر برای دریافت وام و یا جمع آوری منابع مالی با نرخ معقول بهره
8- ابزاری قدرتمند برای اقدام قانونی علیه تقلید کنندگان و سوء استفاده کنندگان
9- وجهه مثبت شرکت یا بنگاه صاحب اختراع
10- استفاده از مزایای بنیاد ملی نخبگان
11- استفاده از تسهیلات شرکتهای فناور و دانش بنیان
12- استفاده از صندوق حمایت از پژوهشگران کشور

مدت اعتبار ورقه اختراع
اختراع حقی است که به مالک اختراع برای خلق یک اختراع جدید اعطاء می شود و عموما در کشور های مختلف مدت اعتبار ورقه اختراع برای مدت زمان محدود 20 سال اعطاء می شود . بر طبق ماده 16 قانون ثبت اختراعات ،طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 ،اعتبار گواهینامه اختراع ،پس از بیست سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه اختراع منقضی می شود البته حفظ گواهینامه اختراع در این 20 سال منوط به پرداخت اقساط سالیانه توسط متقاضی ثبت اختراع می باشد و در صورت عدم پرداخت هزینه سالانه اظهارنامه مربوط مسترد شده تلقی و با گواهینامه اختراع فاقد اعتبار می شود .

اختراعات قابل ثبت
بر ای ثبت یک اختراع علاوه بر شرط جدید بودن و گام ابتکاری و کاربرد صنعتی و افشائ کامل و موثر اختراع ، این شرط است که موضوع اختراع قابلیت ثبت اختراع را داشته باشد در اکثر قوانین ملی یا منطقه ای اختراعات در همه حوزه های صنعت در صورت احراز وجود شرایط لازم برای اختراع در همه حوزه ها و زمینه های تکنولوژی قابل ثبت است مگر مواردی که درقانون صراحتآ استثنا شده باشد یعنی قانونگذاران سعی می کنند بجای ذکر وبیان موضوعات قابل ثبت ،موارد منفی و مواردی که قابلیت ثبت را ندارد را ذکر کنند و در همین راستا قانونگذار کشور ما موضوعات که قابلیت ثبت را ندارد در ماده 4 قانون به شرح ذیل احصا نموده:

اختراعات غیر قابل ثبت (استثنائات اختراع)
طبق ماده ٤ قانون موارد زیر از حیطه حمایت از اختراع خارج است :
الف - کشفیات ، نظریه های علمی ، روشهای ریاضی و آثار هنری .
ب - طرحها و قواعد یا روشهای انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی .
ج - روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان .
این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی شود.
د - منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها.
ه - آنچه قبلاً در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه ای از جهان ازطریق انتشار کتبی یا شفاهی یا ازطریق استفاده
عملی و یا هرطریق دیگر، قبل از تقاضا و یا درموارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع ، افشاء شده باشد.
درصورتی که افشاء اختراع ظرف مدت شش ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع
صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود.
و - اختراعاتی که بهره برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد.

لزوم وجود حق اختراع در حقوق و قوانین جامعه
در دنیای امروز دستیابی به تکنولوژی های نو و اقتصاد دانش بنیان یکی از شاخص های توسعه و پیشرفت ملل محسوب می شود و برای ایجاد انگیزه در بین محققین و مخترعین و واحد های (D& R)( تحقیق و توسعه)،یکی از راهکارهای مفید، ایجاد نظام حمایتی در قالب اختراعات است و کشورها با ایجاد نظام حق انحصاری برای اختراعات و نوآوری ها سعی می کنند تا هزینه های تحقیق و توسعه دوباره عاید صاحب فکر گردد تا بیش از پیش به فعالیت های خلاقانه بپردازد چرا که با رشد مهندسی معکوس و کپی برداری، تکنولوژ های اصیل و نو که موجب تزریق خون تازه در کالبد صنعت کشور است به فراموشی سپرده خواهد شد و روح تفحص و خلاقیت و نوآوری در بین افراد جامعه از بین خواهد رفت فلذا تنها در سایه یک نظام حمایتی در قالب اختراعات است که روح تحقیق در جامعه گسترش خواهد یافت و می توان با اعطاء حقوق لازم (اختراع ) به مخترعین این روحیه را تقویت نمود .
دیگر اینکه کشور ها با ایجاد سیستم حمایتی، مخترعین و مبتکرین را تشویق می کنند تا بیش از پیش اختراعات خود را در جامعه افشا کنند و تنها در سایه یک چتر حمایتی موثر است که مخترعین قادر خواهند بود با فراغ خاطر اطلاعات تکنولوژیکی خود را افشاء نمایند در غیر اینصورت این اختراعات و نوآوری در صندوقچه ذهن مخترعین باقی خواهد ماند و جامعه از این دانش برخوردار نخواهد شد .
افشاء اختراع و ترویج ان در جامعه سبب خواهد شد تا از فعالیتهای موازی و تکراری جلوگیری شود و بجای تحقیق و تلاش برای تکنولوژی هایی که قبلا وجود داشته و عموم جامعه از آن محروم بوده، به سمت تکنولوژی های نو و یا توسعه تکنولوژی های موجود اقدام نمایند و در نتیجه زمینه انتقال تکنولوژی در سایه نظام حمایتی به طور اتوماتیک در این بستر حمایتی فراهم خواهد شد .
-اختراعات روح جاودانه توسعه جوامع بشری است به نوعی جوهر ملت هاست .
و دلایل دیگر از قبیل :
-نظام اختراع و سلامت عمومی (درمان بیماریهای صعب العلاج و سرطانها در گرو حمایت از تحقیق در زمینه اختراعات دارویی – بیوتکنولوژی است )
-دسترسی به دانش و فن آوری از طریق تحلیل اطلاعات اختراع (patent)

در خصوص چرایی وجود قوانین اختراع (فلسفه اختراع)
- مبانی حقوق بشری اختراع
بند 2 ماده 27 اعلامیه جهانی حقوق بشر
مالکیت افراد بر داراییهای فکری و منافع مادی و معنوی ناشی از هر تولید علمی به رسمیت شناخته شده است .
- نظریه کار و مالکیت ناشی از کار و انطباق با حق اختراع (اصل استحقاق)
بر طبق این نظریه نتیجه کار و حاصل و ثمره و دسترنج هرشخص به وی تعلق دارد ودر ثمره فکری نیز همانند ثمر مادی (اموال مادی ) شخص مخترع در اثر تلاش و ممارست ذهنی و فکری وتدبربه نتیجه مطلوب رسیده و علی القائده باید مالک کار و تلاش خود باشد (نظریه لاک )
- نظریه شخصیت و انطباق آن با حق اختراع
- تئوری حقوق طبیعی
- طبیعتا و فطرتا خالق اثر و مخترع حق دارد که از آثار فکری خود استفاده و بهره ببرد
- تئوری اخلاقی :
- که بر مبنای این تئوری اگر جامعه بدون در نظر گرفتن حق مخترع از دستاورد فکری او استفاده کند بطور نا عادلانه و ناروا از آن استفاده کرده است .
- مبانی اقتصادی حق اختراع :
نظام حق اختراع انگیزه مخترع را برای تحقیق و توسعه بالا می برد (تشویق مخترع به لحاظ مالی جهت انگیزه )
مبانی جامعه شناختی حق اختراع
(این مکتب بر لزوم توجه به ضرورت های اجتماعی تاکید دارد )

ضمانت اجرایی در حقوق ثبت اختراع
نظام انحصار حق اختراع تنها با پشتوانه و ضمانت اجرای حقوقی است که نمود وعینیت پیدا می کند.
در حقوق مالکیت فکری (مالک اختراع) به دو نحو از وی حمایت می شود ؛
به عبارت دیگر حقوق ناشی از خلق مالکیت فکری به دو صورت است :
الف ) حمایت ایجابی :
به دارنده حق می دهد که از خلاقیت و تلاش ذهنی خود بهره برد.
ب) حمایت سلبی :
سایرین را مکلف می کند که به این حقوق حاصل آفرینشهای فکری احترام گذاشته و مانع از هر گونه نقص حق بدون اجازه مالک این حقوق بشود .
در همین راستا ماده 15 قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری و طرحهای صنعتی مصوب 1386 حقوق ناشی از گواهینامه اختراع را به این ترتیب دانسته است :
الف ـ بهره‌برداري از اختراع ثبت شده در ايران توسط اشخاصي غير از مالك اختراع‌، مشروط به موافقت مالك آن است‌. بهره‌برداري از اختراع ثبت شده به شرح آتي خواهد بود:
1-درصورتي كه اختراع درخصوص فرآورده باشد:
اول ـ ساخت‌، صادرات و واردات‌، عرضه براي فروش‌، فروش و استفاده از فرآورده‌.
دوم ـ ذخيره به قصد عرضه براي فروش‌، فروش يا استفاده از فرآورده‌.
2- ـ درصورتي كه موضوع ثبت اختراع فرآيند باشد:
اول ـ استفاده از فرآيند.
دوم ـ انجام هر يك از موارد مندرج در جزء (1) بند (الف‌) اين ماده درخصوص كالاهايي كه مستقيماً از طريق اين فرآيند به دست مي‌آيد.
ب ـ مالك مي‌تواند با رعايت بند (ج‌) اين ماده و ماده (17) عليه هر شخص كه بدون اجازه او بهره‌برداريهاي مندرج در بند (الف‌) را انجام دهد و به حق مخترع تعدي كند و يا عملي انجام دهد كه ممكن است منجر به تعدي به حق مخترع شود، به دادگاه شكايت كند.(نقض مستقیم وغیرمستقیم پذیرفته شده است)
بر طبق بند ب ماده 15 مالک می تواند با رعایت بند ج ماده 15 (exception) و ماده 17 قانون فوق، علیه هر شخصی که بدون اجازه بهره برداری های مندرج در بند الف را انجام می دهدو به حق مخترع تعدی کند و یا عملی انجام دهد که مکن است منجر به تعدی به حق مخترع شود به دادگاه شکایت کند.
و در راستای حمایت سلبی از صاحب اختراع وفق ماده 0 6 قانون ثبت اختراعات مصوب1386 :نقص حقوق مندرج در این قانون عبارتست از معنای انجام هر گونه فعالیتی در ایران که توسط اشخاص غیر از مالک حقوق تحت حمایت این قانون و بدون موافقت او انجام می گیرد .
و در خصوص ضمانت اجرای کیفری نیز ماده 61 قانون مارالذکر مقرر می دارد :
هر شخصی که با علم و عمد مرتکب نقض حقوق صاحب اختراع مندرج در ماده 15( ساخت‌، صادرات و واردات‌، عرضه براي فروش‌، فروش و استفاده از فرآورده‌، و ذخيره به قصد عرضه براي فروش‌، فروش يا استفاده از فرآورده،..‌بدون اجازه مالک) شود، مجرم شناخته شده و علاوه بر جبران خسارت به پرداخت جزای نقدی از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال یا حبس تعزیری از نود و یک روز تا شش ماه یا هر دو مجازات فوق اعم از جزای نقدی و حبس محکوم خواهد شد که به نظرمی رسد؛ قانون در قبال نقض کنندگان حق اختراع موضع سخت و محکمی اتخاذ نموده است خصوصا اینکه، در حبس نیز بیش از نود روز در نظر گرفته، که قابل تعلیق و تبدیل نمی باشد .

ایا این ضمانت اجرای پیش بینی شده درقانون راه را بر نقض کنندگان حق اختراع بسته است یا خیر
مالکیت فکری به دو شاخه
1- کپی رایت
2- مالکیت صنعتی
تقسیم می شود و مصادیق مالکیت صنعتی عبارتند از :
1- اختراع
2- علائم تجاری
3- طرحهای صنعتی
4- نشانهای جغرافیایی و اسرار تجاری و....
قواعد مربوط به مالکیت صنعتی علیرغم دیرینه بسیار دربین اقوام وملل دارای قواعد نوپا هستند و علاوه بر پیش بینی قواعد و مجازات متناسب با جرم، نیاز به فرهنگ سازی در جامعه دارد. و باید در جهت ارتقاء اطلاعات عمومی در جامعه وبیان اثرات مخرب نقص حق اختراع، عموم جامعه را مطلع نمود و بسیاری از افراد جامعه از این قواعد و حقوق بی اطلاع هستند و بطور کافی فرهنگ سازی در قالب (فیلم سریال آموزش در قالب کتابهای آموزشی و یا تدریس در مقاطع تحصیلی و ... ) در کشور پیش بینی نشده است .
و اگر چه جهل به قانون رافع مسئولیت نمی باشد ولیکن اقناع وجدان دادرس و قائده قبح عقاب بلا بیان نیز یکی از اصول حقوقی پذیرفته شده است و صرف بیان و لازم الاجرا شدن قانون در روزنامه رسمی که حتی تحصیلکرده ها حقوق نیز گاها از وجود آن بی اطلاع اند نمی تواند تکیه گاه محکمی برای بیان این قوانین باشد و همچنین از ظرفیتهای فقهی و اسلامی کشور نیز می توان برای ارتقاء فرهنگ احترام به حقوق مالکیت فکری استفاده کرد .

ساز و کار سازمان جهانی مالکیت معنوی در حمایت از آثار فکری چیست
سازمان جهانی مالکیت معنوی (wipo ) یکی از آژانسهای سازمان ملل متحد است که به امر استفاده از مالکیت فکری (اختراعات، کپی رایت ،علائم تجاری و طرحهای صنعتی و ... ) به عنوان یک ابزار و وسیله برای ایجاد انگیزه، برای خلق خلاقیتها و آفرینشهای فکری اختصاص داده شده است .
این نهاد بین المللی سازمانی است که متولی توسعه و استفاده از سیستم مالکیت فکری در بین ملل مختلف از طریق :
1-ارائه خدمات (خدماتی که بدست آوردن حمایتها را در حوزه مختلف مالکیت فکری تسهیل نماید )
2-پیشنهاد(قوانین و مدلهای حقوقی )
3-توسعه زیر ساختهای شبکه ای وهمکاریهای تکنیکی
4-ظرفیت سازی برای توسعه، از طریق استفاده از مکانیزم مالکیت فکری و تقویت رشد اقتصادی.
ودر این راستا،در ماده 2 کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت معنوی ،مصادیق مالکیت فکری به شرح ذیل تعیین شده است :
1-آثار ادبی ،هنری و علمی
2-نمایش های هنرمندان بازیگر ،صدا های ضبط شده (phonograms ) و حقوق بنگاههای پخش (رادیو و تلویزیون )
3-اختراعات در کلیه زمینه ها که ناشی از تلاشهای فکری انسان باشد .
4-کشفیات علمی
5-طرحهای صنعتی
6-علائم تجاری ، علائم خدماتی و نام تجاری و عناوین (اسامی )
7-حمایت در مقابل رقابت مکارانه
و سایر حقوق ناشی از تلاشهای فکری در صنعت ،علم ،ادبیات یا زمینه های هنری .
بر طبق ماده 3- اهداف سازمان جهانی مالکیت معنوی عبارتند از:
1- پيشبرد حمايت مالكيت معنوي در سراسر جهان از طريق همكاري در ميان كشورها در صورت اقتضا با همكاري هر سازمان بين‌المللي ديگر.
2- تأمين همكاري‌هاي اداري ميان اتحاديه‌ها.
همچنین مطابق ماده 4 :
وظایف سازمان جهانی مالکیت معنوی عبارتند از :
سازمان به منظور دستیابی به اهداف مندرج در ماده 3 از طریق نهاد های مربوط و با حفظ صلاحیت هر یک از اتحادیه ها به شرح ذیل عمل می نماید :
1- ارتقائ توسعه تدابیر پیش بینی شده برای تسهیل حمایت موثر از مالکیت معنوی در سراسر جهان و هماهنگی قوانین ملی در این زمینه؛
2- انجام وظایف اداری اتحادیه پاریس ،اتحادیه های ویژه ای که در رابطه با این اتادیه تاسیس شده اند؛
3- قبول یا شرکت در اجرای هر گونه موافقتنامه بین المللی که به منظور بالا بردن حمایت از مالکیت معنوی تنظیم شده باشد ؛.
4- تشویق انعقا د قراردادهای بین المللی مربوط به ارتقاء حمایت از مالکیت معنوی؛
5- پیشنهاد همکاری به کشور هایی که خواهان کمک های حقوقی- فنی در زمینه مالکیت معنوی باشند ؛
6- جمع آوری و انتشار اطلاعات مربوطه به حمایت مالکیت معنوی و همچنین انجام و توسعه مطالعات در این زمینه و مبادرت به چاپ نتایج بدست آمده؛
7- حمایت از خدماتی که حمایت بین المللی مالکیت معنوی را تسهیل می کند و در صورت اقتضاء اقدام به ثبت در این زمینه و انتشار اطلاعات مربوط به آن ؛
8- انجام هر گونه اقدام مقتضی دیگر ؛
همچنی سازمان جهانی مالکیت معنوی می تواند از طریق استاندارد های بین المللی norm setting) یا(global standard مدلهای حمایتی موثر را به کشور های جهان پیشنهاد نماید و همچنین در گسترش و انتقال تکنولوژی در زمینه های امنیت غذایی ،بهداشت عمومی ،اختراعات سبز و از این قبیل اقدامات موثر در جهت تسهیل استفاده بشر از این اختراعات بعمل آورد .

وسعت و قلمرو حمایت از حقوق ثبت اختراع چیست
همانطوریکه قبلا ذکر شده حق اختراع حق سرزمینی و قلمرویی است یعنی حق اختراع فقط در قلمرو کشور یا منطقه ای حمایت می شود که حمایت از آن در آن منطقه یا کشور تحصیل شده باشد . مثلا در کشور ایران یا در اتحادیه اروپا (EPO ) و اگر اختراع در قلمرو سرزمینی آن کشور یا اتحادیه منطقه ای به ثبت نرسیده باشد حمایتی هم برای آن متصور نخواهد بود و اتباع آن کشور و یا سایر کشور ها می توانند از آن اختراع استفاده کنند و یا بسازند و بفروشند .

منبع : سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

قوانین و مقررات

قانون ثبت اختراعات

ماده1
اختراع نتيجه فكر فرد يا افراد است كه براي اولين بار فرآيند يا فرآورده‌اي خاص را ارائه مي‌كند و مشكلي را دريك حرفه‌، فن‌، فناوري‌، صنعت و مانند آنها حل مي‌نمايد.

ماده2
اختراعي قابل ثبت است كه حاوي ابتكار جديد و داراي كاربرد صنعتي باشد. ابتكار جديد عبارت است از آنچه كه در فن يا صنعت قبلي وجود نداشته و براي دارنده مهارت عادي در فن مذكور معلوم و آشكار نباشد و از نظر صنعتي‌، اختراعي كاربردي محسوب مي‌شود كه در رشته‌اي از صنعت قابل ساخت يا استفاده باشد. مراد از صنعت‌، معناي گسترده آن است و شامل مواردي نظير صنايع‌دستي‌، كشاورزي‌، ماهيگيري و خدمات نيز مي‌شود.

ماده3
گواهينامه اختراع سندي است كه اداره مالكيت صنعتي براي حمايت از اختراع صادر مي‌كند و دارنده آن مي‌تواند از حقوق انحصاري بهره‌مند شود.

ماده4
موارد زير از حيطه حمايت از اختراع خارج است‌:
الف ـ كشفيات‌، نظريه‌هاي علمي‌، روشهاي رياضي و آثار هنري‌.
ب ـ طرحها و قواعد يا روشهاي انجام كار تجاري و ساير فعاليتهاي ذهني و اجتماعي‌.
ج ـ روشهاي تشخيص و معالجه بيماريهاي انسان يا حيوان‌.
اين بند شامل فرآورده‌هاي منطبق با تعريف اختراع و مورد استفاده در روشهاي مزبور نمي‌شود.
دـ منابع ژنتيك و اجزاء ژنتيك تشكيل‌دهنده آنها و همچنين فرآيندهاي بيولوژيك توليد آنها.
هـ ـ آنچه قبلاً در فنون و صنايع پيش‌بيني شده باشد.
فن يا صنعت قبلي عبارت است از هر چيزي كه در نقطه‌اي از جهان ازطريق انتشار كتبي يا شفاهي يا ازطريق استفاده عملي و يا هرطريق ديگر، قبل از تقاضا و يا درموارد حق تقدم ناشي از اظهارنامه ثبت اختراع‌، افشاء شده باشد.
درصورتي كه افشاء اختراع ظرف مدت شش ماه قبل از تاريخ تقاضا يا در موارد مقتضي قبل از تاريخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود.
و ـ اختراعاتي كه بهره‌برداري از آنها خلاف موازين شرعي يا نظم عمومي و اخلاق‌حسنه باشد.

ماده5
چگونگي ذكر نام مخترع در گواهينامه اختراع و نحوه تعلق حق اختراع ثبت شده به شرح زير است‌:
الف ـ حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به مخترع تعلق دارد.
ب ـ اگر افرادي به صورت مشترك اختراعي كرده باشند، حقوق ناشي از اختراع مشتركاً به آنان تعلق مي‌گيرد.
ج ـ هرگاه دو يا چند نفر، مستقل از ديگري اختراع واحدي كرده باشند شخصي كه اظهارنامه اختراع خود را زودتر تسليم كرده و يا درصورت ادعاي حق تقدم هركدام بتوانند اثبات كنند كه در تاريخ مقدم اظهارنامه خود را به صورت معتبر تسليم كرده‌اند، مشروط بر اين‌كه اظهارنامه مذكور مسترد يا رد نگرديده يا مسكوت گذاشته نشده باشد، حق ثبت اختراع را خواهند داشت‌.
د ـ حقوق ناشي از اختراع ثبت شده قابل انتقال است و درصورت فوت صاحب حق به ورثه او منتقل مي‌شود.
هــ درصورتي كه اختراع ناشي از استخدام يا قرارداد باشد، حقوق مادي آن متعلق به كارفرما خواهد بود، مگر آن كه خلاف آن درقرارداد شرط شده باشد.
وـ نام مخترع در گواهينامه اختراع قيد مي‌شود مگر اين كه كتباً از اداره مالكيت صنعتي درخواست كند كه نامش ذكر نشود. هرگونه اظهار يا تعهد مخترع مبني بر اين كه نام شخص ديگري به عنوان مخترع قيد گردد، فاقد اثر قانوني است‌.

ماده6
اظهارنامه ثبت اختراع كه به اداره مالكيت صنعتي داده مي‌شود، بايد موضوعي را كه حمايت از آن درخواست مي‌شود، تعيين كرده‌ و به فارسي تنظيم شود، داراي تاريخ و امضاء بوده و خواسته‌، توصيف ادعا، خلاصه‌اي از توصيف اختراع و درصورت لزوم نقشه‌هاي مربوطه را دربرداشته باشد. هزينه‌هاي ثبت اظهارنامه از درخواست‌كننده ثبت دريافت مي‌شود.

در تنظيم و تسليم اظهارنامه بايد موارد زير رعايت شود:
الف ـ نام و ساير اطلاعات لازم درخصوص متقاضي‌، مخترع و نماينده قانوني او، درصورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود.
ب ـ درمواقعي كه متقاضي شخص مخترع نيست‌، مدارك دال بر سمت قانوني وي همراه اظهارنامه تحويل گردد.
ج ـ ادعاي مذكور در اظهارنامه‌، گويا و مختصر بوده و با توصيف همراه باشد، به نحوي كه براي شخص داراي مهارت عادي در فن مربوط واضح و كامل بوده و حداقل يك روش اجرائي براي اختراع ارائه كند. خلاصه توصيف فقط به منظور ارائه اطلاعات فني است و نمي‌توان براي تفسير محدوده حمايت به آن استناد كرد.

ماده7
متقاضي ثبت اختراع تا زماني كه اظهارنامه او براي ثبت اختراع قبول نشده است مي‌تواند آن را مسترد كند.

ماده8
اظهارنامه بايد فقط به يك اختراع يا به دسته‌اي از اختراعات مرتبط كه يك اختراع كلي را تشكيل مي‌دهند مربوط باشد. دراختراع كلي ذكر نكردن ارتباط اجزاء آن موجب بي‌اعتباري گواهينامه اختراع مربوط نمي‌شود. متقاضي مي‌تواند تا زماني كه اظهارنامه وي مورد موافقت قرار نگرفته است‌:
الفـ اظهارنامه خود را اصلاح كند، مشروط بر آن كه از حدود اظهارنامه نخست تجاوز نكند.
ب ـ آن را به دو يا چند اظهارنامه تقسيم كند. اظهارنامه تقسيمي بايد داراي تاريخ تقاضاي اوليه بوده و درصورت اقتضاء، مشمول حق تقدم اظهارنامه نخستين است‌.

ماده9
متقاضي مي‌تواند همراه با اظهارنامه خود، طي اعلاميه‌اي حق تقدم مقرر در كنوانسيون پاريس براي حمايت ازمالكيت صنعتي مورخ 1261 هجري شمسي (20 مارس 1883 ميلادي‌) و اصلاحات بعدي آن را درخواست نمايد. حق تقدم مي‌تواند براساس يك يا چند اظهارنامه ملي يا منطقه‌اي يا بين‌المللي باشد كه در هر كشور يا براي هر كشور عضو كنوانسيون مذكور تسليم شده است‌. درصورت درخواست حق تقدم‌:
الف ـ اداره مالكيت صنعتي از متقاضي مي‌خواهد ظرف مدت معين‌، رونوشت اظهارنامه‌اي را ارائه دهد كه توسط مرجع ثبت اظهارنامه‌اي كه مبناي حق تقدم است‌، گواهي شده باشد.
ب ـ با پذيرش درخواست حق تقدم حمايتهاي مذكور در كنوانسيون پاريس شامل آن خواهد بود.
درصورت عدم مراعات شرايط مندرج در اين ماده و مقررات مربوط به آن‌، اعلاميه مذكور كان‌لم‌يكن تلقي مي‌شود.

ماده10
بنا به درخواست اداره مالكيت صنعتي‌، متقاضي بايد شماره و تاريخ اظهارنامه اختراعي را كه در خارج تسليم كرده و عيناً و ماهيتاً مربوط به اختراع مذكور در اظهارنامه تسليم شده به اداره مالكيت صنعتي است‌، ارائه دهد. همچنين با درخواست اداره مالكيت صنعتي متقاضي بايد مدارك زير را به اداره مذكور تسليم كند:
الف ـ تصوير هرگونه نامه و اخطاريه‌اي كه متقاضي درمورد نتايج بررسي‌هاي انجام شده درخصوص اظهارنامه‌هاي خارج دريافت كرده است‌.
ب ـ تصوير گواهينامه اختراع كه براساس اظهارنامه‌هاي خارجي ثبت شده است‌.
ج ـ تصوير هرگونه تصميم نهايي مبني بر رد اظهارنامه خارجي يا رد ثبت اختراع ادعا شده در اظهارنامه خارجي‌.
د ـ تصوير هر تصميم نهايي مبني بر بي‌اعتباري گواهينامه اختراع صادرشده براساس اظهارنامه خارجي‌.

ماده11
اداره مالكيت صنعتي تاريخ تقاضا را همان تاريخ دريافت اظهارنامه تلقي خواهد كرد مشروط بر اين كه اظهارنامه در زمان دريافت‌، حاوي نكات زير باشد:
الف ـ ذكر صريح يا ضمني اين نكته كه ثبت يك اختراع تقاضا مي‌شود.
ب ـ ذكر نكاتي كه شناخت هويت متقاضي را ميسر مي‌كند.
ج ـ توصيف اجمالي اختراع‌.
اگر اداره مالكيت صنعتي تشخيص دهد كه اظهارنامه در زمان تقاضا فاقد شرايط فوق بوده است‌، از متقاضي دعوت خواهد كرد تا از تاريخ ابلاغ ظرف سي روز اصلاحات لازم را انجام دهد و تاريخ تقاضا همان تاريخ دريافت اصلاحات مذكور خواهد بود ولي اگر در مهلت تعيين شده اصلاح صورت نگيرد، اظهارنامه كان‌لم‌يكن تلقي خواهد شد.

ماده12
چنانچه در اظهارنامه به نقشه‌هايي اشاره شود كه در آن درج يا ضميمه نشده است‌، اداره مالكيت صنعتي از متقاضي دعوت مي‌كند تا نقشه‌ها را ارائه دهد. اگر متقاضي دعوت را اجابت كرده و نقشه‌هاي مورد اشاره را ارائه نمايد، اداره مذكور تاريخ دريافت نقشه را تاريخ تقاضا تلقي خواهد نمود. درغير اين صورت‌، تاريخ تقاضا را همان تاريخ دريافت اظهارنامه قيد نموده و اشاره به نقشه‌ها را كأن لم يكن تلقي خواهد كرد.

ماده13
پس از قيد تاريخ تقاضا، اداره مالكيت صنعتي اظهارنامه را از نظر انطباق با شرايط مندرج در اين قانون و آئين‌نامه آن‌، بررسي خواهد كرد و درصورت تشخيص انطباق‌، اقدام لازم را براي ثبت اختراع انجام مي‌دهد. درغير اين صورت اظهارنامه را رد و مراتب را به متقاضي ابلاغ مي‌كند.

ماده14
اداره مالكيت صنعتي پس از ثبت اختراع بايد:
الف ـ درخصوص ثبت اختراع يك نوبت آگهي منتشر كند.
ب ـ گواهينامه ثبت اختراع را صادر كند.
ج ـ رونوشت گواهينامه ثبت اختراع را بايگاني و پس از دريافت هزينه مقرر، اصل آن را به متقاضي تسليم كند.
دـ به درخواست دارنده گواهينامه اختراع‌، تغييراتي را در مضمون و نقشه‌هاي اختراع‌، به منظور تعيين حدود حمايت اعطاء شده انجام دهد، مشروط بر اين كه در نتيجه اين تغييرات‌، اطلاعات مندرج در گواهينامه اختراع ازحدود اطلاعات مذكور در اظهارنامه اوليه‌اي كه اختراع براساس آن ثبت شده است‌، تجاوز نكند.

ماده15
حقوق ناشي از گواهينامه اختراع به ترتيب زير است‌:
الف ـ بهره‌برداري ازاختراع ثبت شده در ايران توسط اشخاصي غير از مالك اختراع‌، مشروط به موافقت مالك آن است‌. بهره‌برداري از اختراع ثبت شده به شرح آتي خواهد بود:
1 ـ درصورتي كه اختراع درخصوص فرآورده باشد:
اول ـ ساخت‌، صادرات و واردات‌، عرضه براي فروش‌، فروش و استفاده از فرآورده‌.
دوم ـ ذخيره به قصد عرضه براي فروش‌، فروش يا استفاده از فرآورده‌.
2 ـ درصورتي كه موضوع ثبت اختراع فرآيند باشد:
اول ـ استفاده از فرآيند.
دوم ـ انجام هر يك از موارد مندرج در جزء (1) بند (الف‌) اين ماده درخصوص كالاهايي كه مستقيماً از طريق اين فرآيند به دست مي‌آيد.
ب ـ مالك مي‌تواند با رعايت بند (ج‌) اين ماده و ماده (17) عليه هر شخص كه بدون اجازه او بهره‌برداريهاي مندرج در بند (الف‌) را انجام دهد و به حق مخترع تعدي كند و يا عملي انجام دهد كه ممكن است منجر به تعدي به حق مخترع شود، به دادگاه شكايت كند.
ج ـ حقوق ناشي از گواهينامه اختراع شامل موارد زير نمي‌شود:
1ـ بهره‌برداري از كالاهايي كه توسط مالك اختراع يا با توافق او در بازار ايران عرضه‌مي‌شود.
2ـ استفاده از وسايل موضوع اختراع در هواپيماها، وسائط نقليه زميني يا كشتي‌هاي ساير كشورها كه به طور موقت يا تصادفاً وارد حريم هوايي‌، مرزهاي زميني يا آبهاي كشور مي‌شود.
3ـ بهره‌برداريهايي كه فقط با اهداف آزمايشي درباره اختراع ثبت شده انجام مي‌شود.
4ـ بهره‌برداري توسط هر شخصي كه با حُسن نيت قبل از تقاضاي ثبت اختراع يا درمواقعي كه حق تقدم تقاضا شده است‌، قبل از تاريخ تقاضاي حق تقدم همان اختراع‌، از اختراع استفاده مي‌كرده يا اقدامات جدي و مؤثري جهت آماده شدن براي استفاده از آن در ايران به عمل مي‌آورده است‌.
د ـ حقوق استفاده كننده قبلي كه در جزء(4) بند (ج‌) اين ماده قيد شده است‌، تنها به همراه شركت يا كسب و كار يا به همراه بخشي كه در آن از اختراع استفاده مي‌شده يا مقدمات استفاده از آن فراهم گرديده‌، قابل انتقال يا واگذاري است‌.

ماده16
اعتبار گواهينامه اختراع با رعايت اين ماده‌، پس از بيست‌سال از تاريخ تسليم اظهارنامه اختراع منقضي مي‌شود. به‌منظور حفظ اعتبار گواهينامه يا اظهارنامه اختراع‌، پس از گذشت يك سال از تاريخ تسليم اظهارنامه و قبل از شروع هر سال‌، مبلغي كه به موجب آئين‌نامه اين قانون تعيين مي‌شود، توسط متقاضي به اداره مالكيت صنعتي پرداخت مي‌گردد. تأخير در پرداخت، حداكثر تا شش ماه در صورت پرداخت جريمه مجاز است‌.
درصورتي كه هزينه سالانه پرداخت نشود، اظهارنامه مربوط مسترد شده تلقي و يا گواهينامه اختراع‌، فاقد اعتبار مي‌شود.

ماده17
دولت يا شخص مجاز از طرف آن‌، با رعايت ترتيبات زير، مي‌توانند از اختراع بهره‌برداري نمايند:
الف ـ درمواردي كه با نظر وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط منافع عمومي مانند امنيت ملي‌، تغذيه‌، بهداشت يا توسعه ساير بخشهاي حياتي اقتصادي كشور، اقتضاء كند كه دولت يا شخص ثالث از اختراع بهره‌برداري نمايد و يا بهره‌برداري از سوي مالك يا شخص مجاز از سوي او مغاير با رقابت آزاد بوده و از نظر مقام مذكور، بهره‌برداري از اختراع رافع مشكل باشد، موضوع در كميسيوني مركب از رئيس سازمان ثبت اسناد و املاك كشور، يكي از قضات ديوان عالي كشور با معرفي رئيس قوه قضائيه‌، دادستان كل كشور، نماينده رئيس‌جمهور و وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط مطرح و درصورت تصويب‌، با تعيين كميسيون مذكور، سازمان دولتي يا شخص ثالث بدون موافقت مالك اختراع‌، از اختراع بهره‌برداري مي‌نمايد.
ب ـ بهره‌برداري از اختراع محدود به منظوري خواهد بود كه در مجوز آمده است و مشروط به پرداخت مبلغ مناسب به مالك مذكور با درنظرگرفتن ارزش اقتصادي مورد اجازه مي‌باشد. درصورتي كه مالك اختراع يا هر شخص ذي‌نفع ديگر توضيحي داشته باشند، كميسيون پس از رسيدگي به اظهارات آنان و لحاظ كردن بهره‌برداري در فعاليتهاي غيررقابتي اتخاذ تصميم خواهد كرد. كميسيون مي‌تواند بنا به درخواست مالك اختراع يا سازمان دولتي يا شخص ثالثي كه مجوز بهره‌برداري از اختراع ثبت شده را دارد، پس از رسيدگي به اظهارات طرفين يا يكي از آنها در محدوده‌اي كه ضرورت اقتضاء نمايد، نسبت به تصميم‌گيري مجدد اقدام كند.
ج ـ درصورتي كه مالك اختراع ادعا نمايد كه شرايط و اوضاع و احوالي كه باعث اتخاذ تصميم شده ديگر وجود ندارد و امكان تكرار آن ميسر نيست و يا اين كه ادعا نمايد سازمان دولتي يا شخص ثالثي كه توسط كميسيون تعيين شده نتوانسته طبق مفاد تصميم و شرايط آن عمل كند، موضوع در كميسيون مطرح و بررسي و پس از استماع اظهارات مالك اختراع‌، وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط و بهره‌بردار، اجازه بهره‌برداري لغو شده و حسب مورد اجازه بهره‌برداري براي مالك يا بهره‌بردار ديگر صادر مي‌شود. با احراز شرايط مقرر در اين بند، اگر كميسيون تشخيص دهد حفظ حقوق قانوني اشخاصي كه اين اجازه را كسب كرده‌اند، بقاء تصميم را ايجاب مي‌نمايد آن تصميم را لغو نمي‌كند.

درمواردي كه اجازه بهره‌برداري توسط كميسيون به شخص ثالثي داده شده است‌، مي‌توان آن مجوز را فقط به همراه شركت يا كسب و كار شخص تعيين‌شده ازطرف كميسيون يا به همراه قسمتي از شركت يا كسب و كاري كه اختراع در آن بهره‌برداري مي‌شود، انتقال داد.
د ـ اجازه بهره‌برداري موضوع اين ماده‌، مانع انجام امور زير نيست‌:
1 ـ انعقاد قرارداد بهره‌برداري توسط مالك اختراع‌، با رعايت مقررات اين ماده‌.
2 ـ بهره‌برداري مستمر از حقوق تفويضي توسط مالك اختراع طبق مندرجات بند (الف‌) ماده (15).
3 ـ صدور اجازه استفاده ناخواسته طبق اجزاء (1) و (2) بند (ح‌) اين ماده‌.
هـ ـ درخواست اجازه بهره‌برداري از كميسيون بايد همراه دليل و سندي باشد كه به‌موجب آن ثابت شود دستگاه دولتي يا شخص مجاز، از مالك اختراع درخواست بهره‌برداري كرده ولي نتوانسته است اجازه بهره‌برداري را با شرايط معقول و ظرف مدت زمان متعارف تحصيل نمايد.
رعايت مراتب اين بند، درصورت فوريت ناشي از مصالح ملي يا موارد حصول شرايط قهريه در كشور كلاً به تشخيص كميسيون لازم نخواهد بود، مشروط بر آن كه در اين قبيل موارد مالك اختراع دراولين فرصت ممكن از تصميم كميسيون مطلع شود.
و ـ بهره‌برداري از اختراع توسط سازمان دولتي يا اشخاص ثالثي كه توسط كميسيون تعيين شده‌اند، براي عرضه در بازار ايران است‌.
ز ـ اجازه كميسيون درخصوص بهره‌برداري از اختراع در زمينه فناوري نيمه‌هاديها، تنها در موردي جايز است كه به منظور استفاده غيرتجاري عمومي بوده يا درموردي باشد كه وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط تشخيص دهد كه نحوه استفاده از اختراع ثبت شده توسط مالك يا استفاده كننده آن غيررقابتي است‌.
ح ـ پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك‌، در موارد زير نيز با ترتيباتي كه ذكر مي‌شود قابل صدور است‌:
1ـ درصورتي كه در يك گواهينامه اختراع ادعا شده باشد كه بدون استفاده از يك اختراع ثبت‌شده قبلي قابل بهره‌برداري نيست و اختراع مؤخر نسبت به اختراع مقدم‌، متضمن پيشرفت مهم فني و داراي اهميت اقتصادي قابل توجه باشد، اداره مالكيت صنعتي به درخواست مالك اختراع مؤخر پروانه بهره‌برداري از اختراع مقدم را درحد ضرورت‌، بدون موافقت مالك آن‌، صادر مي‌كند.
2ـ درمواقعي كه طبق جزء (1) اين بند پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك صادر شده باشد، اداره مالكيت صنعتي به درخواست مالك اختراع مقدم‌، پروانه بهره‌برداري از اختراع مؤخر را نيز بدون موافقت مالك آن صادر مي‌كند.
3ـ درصورت درخواست صدور پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك طبق اجزاء (1) و (2) اين بند در تصميم مربوط به صدور هر يك از پروانه‌هاي مذكور، حدود و كاربرد پروانه و مبلغ مناسبي كه بايد به مالك اختراع ذي‌ربط پرداخت شود و شرايط پرداخت‌، تعيين مي‌شود.
4ـ درصورت صدور پروانه بهره‌برداري طبق جزء (1) انتقال آن فقط به همراه اختراع مؤخر و درصورت صدور پروانه بهره‌برداري طبق جزء (2) انتقال آن فقط به همراه اختراع مقدم مجاز است‌.
5 ـ درخواست صدور پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك مشروط به پرداخت هزينه مقرر مي‌باشد.
6 ـ درصورت صدور پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك، اجزاء‌(1) و (2) اين بند و بندهاي (ب‌) تا (و) و نيز بند (ط‌) اين ماده قابل اعمال است‌.
طـ تصميمات كميسيون درمحدوده بندهاي اين ماده‌، در دادگاه‌ عمومي تهران قابل اعتراض است‌.

ماده18
هر ذي‌نفع مي‌تواند ابطال گواهينامه اختراعي را از دادگاه درخواست نمايد. درصورتي كه ذي‌نفع ثابت كند يكي از شرايط مندرج در مواد (1)، (2)، (4) و صدر ماده (6) و بند (ج‌) آن رعايت نشده است يا اين كه مالك اختراع‌، مخترع يا قائم مقام قانوني او نيست‌، حكم ابطال گواهينامه اختراع صادر مي‌شود.
هر گواهينامه اختراع يا ادعا يا بخشي از ادعاهاي مربوط كه باطل شده است‌، از تاريخ ثبت اختراع باطل تلقي مي‌شود. رأي نهايي دادگاه به اداره مالكيت صنعتي ابلاغ مي‌گردد و اداره مزبور آن را ثبت و پس از دريافت هزينه‌، آگهي مربوط به آن را دراولين فرصت ممكن منتشر مي‌كند.

ماده19
چنانچه مالك اختراع بخواهد ازاختراع ثبت شده استفاده ‌كند، سازمان ثبت اسناد و املاك كشور حداكثر ظرف مهلت يك هفته موضوع را به دستگاه يا دستگاههاي ذي‌ربط منعكس مي‌نمايد.
دستگاههاي مذكور در خصوص امكان بهره‌برداري از اختراع حداكثر ظرف مدت دوماه اظهار نظر نموده و نتيجه را جهت صدور پروانه بهره‌برداري كتباً به سازمان ثبت اسناد و املاك اعلام مي‌نمايد.

مقررات عمومي

ماده48
هرگونه تغيير در مالكيت اختراع‌، ثبت طرح صنعتي يا ثبت علائم تجاري يا علامت جمعي يا حق مالكيت ناشي از تسليم اظهارنامه مربوط‌، به درخواست كتبي هر ذي‌نفع از اداره مالكيت صنعتي انجام شده و به ثبت مي‌رسد و جز درمورد تغيير مالكيت اظهارنامه‌، توسط اداره مذكور آگهي مي‌شود. تأثير اين گونه تغيير نسبت به اشخاص ثالث منوط به تسليم درخواست مذكور است‌.
تغيير در مالكيت ثبت علامت يا علامت جمعي درصورتي كه در مواردي مانند ماهيت‌، مبدأ، مراحل ساخت‌، خصوصيات يا تناسب با هدف كالاها ياخدمات سبب گمراهي يا فريب عمومي شود، معتبر نيست‌.
هرگونه تغيير در مالكيت ثبت يك علامت جمعي يا مالكيت اظهارنامه مربوط به آن منوط به موافقت قبلي رئيس سازمان ثبت اسناد و املاك كشور مي‌باشد.

ماده49
هرگونه تغيير در مالكيت نام تجاري بايد همراه با انتقال مؤسسه يا بخشي از آن كه با نام مزبور شناخته مي‌شود، صورت پذيرد.

ماده50
هرگونه قرارداد اجازه بهره‌برداري از اختراع و طرحهاي صنعتي ثبت شده‌، يا علامت ثبت شده يا اظهارنامه مربوط به آنها به اداره مالكيت صنعتي تسليم مي‌شود. اداره مالكيت صنعتي‌، مفاد قرارداد را به صورت محرمانه حفظ ولي اجازه بهره‌برداري را ثبت و آگهي مي‌كند. تأثير اين گونه قراردادها نسبت به اشخاص ثالث منوط به مراعات مراتب فوق است‌.

ماده51
درصورتي كه محل اقامت متقاضي يا مركز اصلي تجارت وي خارج از ايران باشد، وكيل قانوني او كه مقيم و شاغل در ايران است‌، مي‌تواند به نمايندگي از او اقدامات لازم را انجام دهد.

ماده52
تصدي امور مربوط به مالكيت صنعتي و همچنين نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در سازمان جهاني مالكيت معنوي و اتحاديه‌هاي مربوط به كنوانسيونهاي ذي‌ربط به عهده سازمان ثبت اسناد و املاك كشور است‌.
ثبت كليه موضوعات مالكيت صنعتي‌، اعم از اختراع‌، علامت‌، علامت جمعي‌، طرح صنعتي نيز توسط اداره مالكيت صنعتي سازمان ثبت اسناد و املاك كشور انجام مي‌شود. در مواردي كه مراجع ديگر به موجب قانون اقدام به بررسي و ثبت مي‌نمايند درصورتي از حمايتها و امتيازات مذكور در اين قانون بهره‌مند مي‌شوند كه حسب مورد مالكيت يا اختراع آنها در اداره مالكيت صنعتي به ثبت رسيده باشد.

ماده53
اداره مالكيت صنعتي با استفاده از شيوه‌هاي نوين‌، دفاتر جداگانه‌اي براي ثبت اختراعات‌، طرحهاي صنعتي و علائم تجارتي پيش‌بيني مي‌كند. علائم جمعي در بخش ويژه‌اي در دفتر ثبت علائم‌، ثبت مي‌شود.

ماده54
اطلاعات موجود در دفاتر ثبت قابل دسترسي همگان بوده و هر شخص مي‌توانـد برابـر مقـررات منـدرج در آئيـن‌نامه اجرائي‌، اطلاعات مورد نياز خود را دريافت نمايد.

ماده55
اداره مالكيت صنعتي‌، كليه آگهي‌هاي مذكور در اين قانون را در روزنامه رسمي كشور منتشر خواهد كرد.

ماده56
اداره مالكيت صنعتي مجاز است هرگونه اشتباه در ترجمه يا نسخه‌برداري‌، اشتباه اداري‌، اشتباه در اظهارنامه و يا اشتباه در هر يك از ثبت‌هاي انجام‌شده طبق اين قانون يا آئين‌نامه اجرائي را تصحيح كند.

ماده57
اداره مالكيت صنعتي پس از دريافت هرگونه درخواست كتبي مبني بر تمديد مهلت انجام هر اقدامي كه در اين قانون يا آئين‌نامه اجرائي آن پيش‌بيني شده است‌، پس از بررسي شرايط موجود مي‌تواند آن را تمديد نمايد. اين كار پس از اعلام به اشخاص ذي‌نفع طبق مقررات مذكور در آئين‌نامه انجام مي‌شود.

ماده58
اداره مالكيت صنعتي قبل از اعمال اختيارات قانوني‌، به طرفي كه مي‌خواهد عليه او تصميم بگيرد فرصت كافي مي‌دهد تا مطالب خود را اعلام نمايد. دراين صورت هرگونه تصميم با لحاظ اعلام مذكور اتخاذ مي‌شود.

ماده59
رسيدگي به اختلافات ناشي از اجراء اين قانون و آئين‌نامه اجرائي آن در صلاحيت شعبه يا شعب خاصي از دادگاههاي عمومي تهران مي‌باشد كه حداكثر تا شش‌ماه بعد از تاريخ تصويب اين قانون توسط رئيس قوه قضائيه تعيين مي‌گردد.
تصميمات اداره مالكيت صنعتي توسط اشخاص ذي‌نفع قابل اعتراض است و دادخواست مربوط بايد ظرف دو ماه از تاريخ ابلاغ تصميم به ذي‌نفع و يا اطلاع او از آن‌، به دادگاه صالح تقديم گردد. تجديدنظرخواهي از آراء و نحوه رسيدگي‌، تابع مقررات آئين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني است‌.

ماده60
نقض حقوق مندرج در اين قانون‌، عبارت است از معناي انجام هرگونه فعاليتي در ايران كه توسط اشخاصي غير از مالك حقوق تحت حمايت اين قانون و بدون موافقت او انجام مي‌گيرد.
علاوه بر مالك حقوق تحت حمايت اين قانون‌، هرگاه ثابت شود دارنده اجازه استفاده، از مالك درخواست كرده است تا براي خواسته معيني به دادگاه دادخواست بدهد و مالك امتناع كرده يا نتوانسته آن را انجام دهد، دادگاه مي‌تواند علاوه بر صدور دستور جلوگيري از نقض حقوق يا نقض قريب‌الوقوع حقوق‌، به جبران خسارت مربوط نيز حكم صادر كند و يا تصميم ديگري جهت احقاق حق اتخاذ نمايد.

ماده61
هر شخصي كه با علم و عمد مرتكب عملي شود كه طبق مواد(15)، (28) و (40) نقض حقوق به شمار آيد يا طبق ماده (47) عمل غيرقانوني تلقي شود، مجرم شناخته‌شده و علاوه بر جبران خسارت به پرداخت جزاي نقدي از ده ‌ميليون (10.000.000) ريال تا پنجاه ميليون (50.000.000)ريال يا حبس تعزيري از نود و يك روز تا شش ماه يا هر دوي آنها محكوم مي‌شود.
در دعواي مدني راجع به نقض حقوق مالك اختراع در مواقعي كه اختراع‌، فرآيند دستيابي به يك فرآورده باشد، درصورت وجود شرايط زير، مسؤوليت اثبات اين كه فرآورده ازطريق آن فرآيند ساخته نشده است‌، به عهده خوانده دعوي نقض حق خواهد بود. در اين صورت دادگاه درصورت ارائه اسناد و مدارك‌، منافع مشروع خوانده دعوي نقض حق را از جهت عدم افشاء اسرار توليدي و تجاري وي در نظر خواهد گرفت‌:
1ـ فرآورده جديد باشد.
2ـ احتمال قوي وجود داشته باشد كه فرآورده با استفاده از فرآيند مزبور ساخته شده و مالك حقوق ثبت‌شده علي‌رغم تلاشهاي معقول نتوانسته است فرآيندي را كه واقعاً استفاده شده‌، تعيين نمايد.

ماده62
درصورت تعارض مفاد اين قانون با مقررات مندرج در معاهدات بين‌المللي راجع به مالكيت صنعتي كه دولت جمهوري اسلامي ايران به آنها پيوسته و يا مي‌پيوندد، مقررات معاهدات مذكور مقدم است‌.

ماده63
باپيش‌بيني درقانون بودجه سالانه تامعادل پنجاه درصد(50%) از درآمد ارزي ناشي از اجراء مفاد كنوانسيونهاي مربوط به ثبت بين‌المللي مالكيت‌ صنعتي كه از تاريخ تصويب اين‌قانون عايد مي‌گردد، براي ‌ارتقاء و تجهيز اداره مالكيت‌ صنعتي و ارتقاء كيفي آن در قانون بودجه سالانه اختصاص مي‌يابد.
پس از تأييد اداره مالكيت صنعتي‌، بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران مكلف است ارز مورد نياز صاحبان ايراني حقوق مالكيت صنعتي را جهت ثبت بين‌المللي اين حقوق برابر تعرفه‌هاي مذكور در كنوانسيونها و مقررات بين‌المللي با نرخ رسمي تأمين نمايد.

ماده64
آئين‌نامه اجرائي اين قانون ظرف يك سال از تاريخ تصويب‌، توسط سازمان ثبت اسناد و املاك كشور تهيه و به‌تصويب رئيس قوه قضائيه مي‌رسد. در آئين‌نامه مذكور به‌ويژه بايد تعرفه هزينه‌هاي مربوط به اظهارنامه‌هاي ثبت اختراعات و طرحهاي صنعتي‌، ثبت علائم و علائم جمعي و تمديد ثبت آنها و جرائم تأخير در تمديد با رعايت اين قانون و مفاد كنوانسيونهاي مربوط كه جمهوري اسلامي ايران عضويت در آنها را پذيرفته است‌، تعيين شود و درصورت لزوم هر سه سال يك بار قابل تجديد نظر مي‌باشد.

ماده 65
اختراعات و علائم تجارتي كه قبلاً برابر مقررات سابق ثبت شده‌ است، معتبر بوده و مورد حمايت اين قانون قرار مي‌گيرد. در اين صورت :
الف ـ درمورد اختراعات بايد هزينه‌هاي سالانه مقرر در اين قانون‌، براي مدت باقيمانده پرداخت شود.
ب ـ علائم بايد درموعد مقرر در همان قانون تمديد شده و پس از تمديد براساس طبقه‌بندي بين‌المللي مجدداً طبقه‌بندي شود.

ماده 66
از تاريخ لازم‌الاجراء شدن اين قانون، قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1/4/1310و اصلاحات بعدي آن و آئين‌نامه‌هاي مربوط به آن ملغي مي‌شود.

آیین نامه اجرایی ثبت اختراعات

فصل اول: تسليم اظهارنامه

ماده 2
ثبت اختراع مستلزم تسليم اظهارنامه به مرجع ثبت است.

ماده 3
اظهارنامه ثبت اختراع بايد در سه نسخه و در فرم مخصوص (الف – 1) و به زبان فارسي تنظيم شده و پس از ذكر تاريخ، توسط متقاضي يا نماينده قانوني وي امضاء شود.
تبصره- در صورتي كه اسناد ضميمه اظهارنامه و ساير اسناد مربوط، ‌به زبان ديگري غير از فارسي باشد، ارائه اصل مدارك مورد نياز همراه با ترجمه عادي كامل آن‌ها الزامي است. مع‌ذلك اگر ترجمه كامل اين مدارك براي متقاضي ميسر نباشد، مي‌تواند خلاصه آن‌ها را به فارسي ضميمه نمايد. مرجع ثبت در صورت لزوم مي‌تواند در جريان بررسي اظهارنامه، ترجمه رسمي مدارك مذكور را مطالبه كند. چنانچه اصطلاحات فناوري و علمي به كار رفته در اسناد مذكور، معادل فارسي نداشته باشند، ذكر همان اصطلاحات كفايت مي‌كند.

ماده 4
متقاضي بايد اظهارنامه ثبت اختراع را به صورت حضوري يا با پست سفارشي و يا در چارچوب ماده 167 اين آيين‌نامه به مرجع ثبت تسليم نمايد. تاريخ وصول اظهارنامه يا تاريخ داده پيام، تاريخ اظهارنامه تلقي مي‌گردد.

ماده 5
اظهارنامه ثبت اختراع بايد حاوي نكات زير باشد:
1-اسم، شماره ملي، نشاني، كدپستي، تابعيت و سمت متقاضي و در صورتي كه متقاضي شخص حقوقي است ذكر نام، نوع فعاليت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعيت، مركز اصلي و عنداللزوم هرگونه شناسه ديگر آن الزامي است؛
2-اسم، شماره ملي، نشاني و كدپستي نماينده قانوني متقاضي، در صورت وجود؛
3-اسم، اقامتگاه و كدپستي شخص يا اشخاصي كه صلاحيت دريافت ابلاغ‌ها در ايران را دارند، در صورتي كه متقاضي مقيم ايران نباشد؛
4-اسم، نشاني و شغل مخترع، در صورتي كه متقاضي شخص مخترع نباشد؛
5-عنوان اختراع به نحوي كه اختراع ادعايي را مشخص سازد و مشتمل بر كلماتي مثل «بهتر» و غيره نبوده و ترجيحاً بين سه تا 10 كلمه باشد؛
6-تاريخ، محل و شماره اظهارنامه يا گواهي‌نامه اختراع در خارج، در صورت درخواست حق تقدم؛
7-اطلاعات مربوط به اظهارنامه اصلي در صورت تكميلي بودن اختراع؛
8-تعداد صفحات توصيف، ادعاها، خلاصه توصيف اختراع و نقشه‌ها؛
9-تعيين طبقه اختراع براساس طبقه‌بندي بين‌المللي اختراعات؛
10-تعيين ضمائم.
تبصره 1- در صورت تسليم اظهارنامه و ساير اسناد مربوط توسط اشخاص حقوقي، امضاء آن‌ها از طرف اشخاص مجاز، ضروري است.
تبصره 2- اسم و نشاني متقاضي مقيم خارج از كشور، علاوه بر فارسي بايد به حروف لاتين باشد و با همان حروف نيز ثبت و آگهي شود.

ماده 6
مدارك زير بايد ضميمه اظهارنامه شود:
1-توصيف اختراع؛
2-ادعا يا ادعاهاي اختراع؛
3-خلاصه‌اي از توصيف اختراع؛
4-نقشه يا نقشه‌ها، در صورت لزوم؛
5-مدارك مثبت هويت متقاضي و مخترع؛
6-درخواست كتبي مبني بر عدم ذكر اسم مخترع، چنانچه مخترع نخواهد اسم وي ذكر شود؛
7-مدارك مربوط به حق تقدم كه بايدهمزمان با تسليم اظهارنامه يا حداكثر ظرف 15 روز از آن تاريخ تسليم شود؛
8-رسيد مربوط به پرداخت هزينه‌هاي قانوني؛
9-مدارك نمايندگي، در صورتي كه تقاضا توسط نماينده قانوني به عمل آيد.
تبصره1- چنانچه اظهارنامه در زمان تقاضا فاقد شرايط مقرر در ماده 11 قانون باشد، مرجع ثبت از متقاضي دعوت خواهد كرد تا از تاريخ ابلاغ ظرف 30 روز اصلاحات لازم را انجام دهد و تاريخ تقاضا همان تاريخ دريافت اصلاحات مذكور خواهد بود. اگر در مهلت تعيين شده اصلاح صورت نگيرد، اظهارنامه كان لم يكن تلقي خواهد شد. اين مهلت براي اشخاص مقيم خارج از كشور 60 روز مي‌باشد.
تبصره 2- اگر در اظهارنامه به نقشه‌هايي اشاره شود كه در آن درج يا ضميمه نشده است مرجع ثبت از متقاضي دعوت مي‌كند تا نقشه‌ها را ظرف 30 روز ارائه دهد. در صورت ارائه، تاريخ دريافت نقشه‌ها، تاريخ تقاضا تلقي خواهد شد. در غير اين صورت، مرجع ثبت تاريخ تقاضا را همان تاريخ دريافت اظهارنامه قيد نموده و اشاره به نقشه‌ها را كان لم يكن تلقي خواهد كرد. اين مهلت براي اشخاص مقيم خارج از كشور 60 روز مي‌باشد.

ماده 7
هر صفحه از توصيف، ادعا، خلاصه توصيف و نقشه اختراع بايد توسط متقاضي يا نماينده قانوني او امضاء گردد.

ماده 8
اظهارنامه بايد فقط به يك اختراع يا به دسته‌اي از اختراعات مرتبط كه يك اختراع كلي را تشكيل مي‌دهند مربوط باشد. در غير اين صورت، متقاضي مي‌تواند اظهارنامه مربوط به اختراع خود را به دو يا چند اظهارنامه مجزا و مستقل تقسيم نمايد.

ماده 9
اظهارنامه تقسيمي بايد داراي الزامات اظهارنامه اصلي بوده و در تسليم آن نكات زير رعايت گردد:
1-شماره و تاريخ اظهارنامه اوليه؛
2-در صورت درخواست حق تقدم از سوي متقاضي، ذكر شماره و تاريخ اظهارنامه نخستين، همراه با محل حق تقدم؛
3-اصلاح توصيف، ادعا، نقشه و خلاصه توصيف مذكور در اظهارنامه اصلي؛
4-مدارك مربوط به پرداخت هزينه اظهارنامه‌هاي تقسيمي.
تبصره- در صورت ادعاي حق تقدم‌هاي متعدد براي اظهارنامه اصلي، متقاضي اظهارنامه تقسيمي مي‌تواند از حق تقدم يا حق تقدم‌هايي كه از نظر موضوعي مرتبط با آن اظهارنامه تقسيمي باشد، استفاده كند.

ماده 10
توصيف اختراع بايد صريح و همراه با جزئيات كامل و مشتمل بر نكات زير باشد:
1-عنوان اختراع به گونه‌اي كه در اظهارنامه ذكر گرديده است؛
2-زمينه فني اختراع مربوط؛
3-مشكل فني و بيان اهداف اختراع؛
4-شرح وضعيت دانش پيشين و سابقه پيشرفت‌هايي كه در رابطه با اختراع ادعايي وجود دارد، به نحوي كه براي درك و بررسي جديد بودن اختراع كفايت كند؛
5-ارائه راه‌حل براي مشكل فني موجود، همراه با شرح دقيق و كافي و يكپارچه اختراع؛
6-توضيح اشكال، نقشه‌ها، نمودارها در صورت وجود، به‌‌نحوي‌ كه يك متخصص در آن زمينه بتواند اختراع را درك و ارتباط اجزاي آن را دريابد. ارجاع به شماره‌هايي كه براي بيان ويژگي‌هاي اختراع در نقشه‌ آمده است الزامي است؛
7-بيان واضح و دقيق مزاياي اختراع ادعايي نسبت به اختراعات پيشين، به نحوي كه ويژگي جديد بودن اختراع و تاثير فني آن را روشن سازد؛
8-توضيح حداقل يك روش اجرايي براي به‌كارگيري اختراع؛
9-ذكر صريح كاربرد صنعتي اختراع د ر صورتي كه ماهيت اختراع گوياي اين امر نباشد.

ماده 11
ادعاي اختراع بايد عناصر اختراعي را كه حمايت از آن درخواست شده است، درچارچوب مشخصه‌هاي فني تعيين كند. هر اختراع مي‌تواند مشتمل بر يك يا چند ادعا باشد. ادعا يا ادعاها بايد صريح و منجّز بوده و داراي شرايط زير باشند:
1-معقول بودن تعداد آن‌ها با توجه به ماهيت اختراع و شماره‌‌گذاري ترتيبي آن‌ها در صورت تعدّد؛
2-از اطلاعات افشاء شده در توصيف اختراع فراتر نرود و به طور كامل در توصيف اثبات و مدلل شده باشد؛
3-ويژگي‌هاي فني قابل حمايت را با استفاده از جملات مثبت، بيان نمايد؛
4-جز در موارد غيرقابل اجتناب، از ارجاع به نقشه‌ها يا توصيف امتناع گردد و تا حد ممكن از به كار بردن عباراتي مانند «همان‌طور كه در توصيف آمد» يا «همان‌طور كه در نقشه‌ها نشان داده شده» خودداري شود؛
5-در صورتي كه براي فهم ادعا ارجاع به نقشه ضرورت داشته باشد، پس از بيان ادعا، شماره صفحه نقشه و علامت مشخص كننده آن در داخل پرانتز ذكر گردد؛
6-مشتمل بر شيوه اجرا و مزاياي اختراع نباشد.

ماده 12
ادعا يا ادعاها ممكن است ناظر بر فرآورده‌، فرايند، فرايند دستيابي به يك فرآورده و يا تركيبي از فرايند و فرآورده باشد، مشروط بر اينكه راجع به يك مفهوم اختراعي باشد.

ماده 13
خلاصه توصيف اختراع بايد مستقيماً زمينه فني‌اي كه اختراع به آن تعلق دارد را تعيين كند تا در جستجوي سوابق اختراع ادعايي مورد استفاده قرار گيرد. در خلاصه اختراع نكات زير بايد در نظر گرفته شود:
1-با عنوان اختراع شروع شود و مشتمل بر 70 تا 200 كلمه باشد؛
2-مشكل فني، اساس راه حل ارائه شده براي آن و كاربرد يا كاربردهاي اصلي اختراع را اجمالاً روشن نمايد؛
3-در صورت لزوم، مشتمل بر فرمول‌هاي شيميايي يا معادلات رياضي باشد تا براساس آن‌ها ويژگي‌هاي اختراع به بهترين شكل بيان شود؛
4-در صورتي كه براي توضيح اختراع ارجاع به نقشه ضرورت داشته باشد، پس از توضيح خلاصه هر قسمت بايد نشانه‌هاي ارجاع دهنده به هريك از نقشه‌ها در داخل پرانتز ذكر گردد؛
5-عدم بيان ارزش و مزاياي اختراع.

ماده 14
خلاصه توصيف فقط براي بيان اطلاعات اختراع به كار مي‌رود و نمي‌تواند مبناي تفسير براي تعيين حدود ادعا باشد.

ماده 15
چنانچه نقشه‌ها، نمودارها، و جداول، بخشي از ضميمه اظهارنامه اختراع باشند در ترسيم آن‌ها بايد نكات زير رعايت شوند:
1 – در يك روي صفحه كاغذ بادوام و در قطع A4، با خطوط پررنگ و يكدست مشكي و غيررنگي كشيده شده و ترجيحاً در رسم آن‌ها از ابزارهاي فني نقشه‌كشي استفاده شود و حداكثر حاشيه اوراق به ترتيب از بالا 5/2 سانتي‌متر از چپ 5/1 سانتي‌متر، از راست 5/2 سانتي‌متر و از پايين 1 سانتي‌متر باشد؛
2 – وضوح و شفافيت نقشه‌ها به‌نحوي باشد كه امكان تكثير يا تصوير‌برداري آن ميسر شود؛
3 – تمام عناصر نقشه‌ يا نمودار داراي مقياس يكسان باشد مگر آنكه براي فهم اختراع، برجسته نمودن بخش خاصي از نقشه‌ و يا نمودار ضروري باشد؛
4 – تا حد امكان به صورت عمودي در صفحه قرار گيرد؛
5- اعداد، حروف و نشانه‌ها به طور روشن ذكر شده و خوانا باشند؛
6 – شامل نشانه‌‌هايي باشد كه در توصيف بتوان به آن‌ها ارجاع داد؛
7 – صفحات بايد به ترتيب شماره‌گذاري شده و ترجيحاً نشان دهنده شماره آن صفحه از كل صفحات باشد؛
8– هيچ توضيحي نبايد روي نقشه‌ها وجود داشته باشد مگر در مورد جداول و نمودارها؛
9 – در صورتي كه هريك از نقشه‌ها، نمودارها و جداول در بيش از يك صفحه باشد، كل صفحات بايد بدون حذف بخشي از آن‌ها‌، شامل نشانه‌هايي مستقل از شماره صفحات باشد به‌نحوي كه ارتباط و تماميت قسمت‌ها را با يكديگر روشن سازد.

ماده 16
در صورتي كه در اظهارنامه، توصيف، خلاصه توصيف، ادعا يا ادعاها و نقشه‌ها، به واحدهاي اندازه‌گيري وزن و حرارت، انرژي، نور، صدا، مغناطيس، و از اين قبيل امور اشاره شده باشد، از قواعد متعارف بايد استفاده ‌شود.

ماده 17
ساير ضمائم اظهارنامه، به جز نقشه، نمودار و جدول، بايد روي كاغذ داراي قطع A4 درج و نكات ذيل در مورد آن‌ها مراعات گردد:

1 – متن آن‌ها به صورت تايپ شده ارائه گردد و فاصله بين سطور بيش از 5/1 سانتي‌متر نباشد؛
2- فرمول‌هاي شيميايي و رياضي ممكن است به صورت دستي نوشته شوند؛
3- صفحات بايد داراي حاشيه 3 سانتي متري در بالا و سمت راست و 2 سانتي‌متري از پايين و سمت چپ باشند؛
4– شماره‌گذاري صفحات، بايد به عدد فارسي و به نحوي باشد كه شروع قسمت توصيف اختراع با شماره يك آغاز و به ترتيب تا پايان ادعاها و خلاصه اختراع شماره ‌گذاري شود چنانچه اظهارنامه همراه با نقشه، نمودار و جدول باشد ابتداي آن‌ها بايد با شماره‌هاي جديد از يك شماره‌گذاري شوند؛
5- اوراق نبايد تا خورده و پاره شده باشند و فقط يك روي كاغذ نوشته مي‌شود.

ماده 18
در صورتي كه متقاضي طبق ماده 9 قانون، درخواست حق تقدم كرده باشد، هنگام تقاضاي ثبت اختراع بايد درخواست خود را وفق فرم مخصوص و به همراه مداركي كه حاكي از اين حق باشد به مرجع ثبت‌ تسليم نمايد. اين درخواست بايد مشتمل بر نكات زير باشد:
1 – تاريخ و شماره اظهارنامه اصلي؛
2 – طبقه‌بندي بين‌المللي مرتبط با اظهارنامه اصلي؛
3– كشور يا كشورهايي كه اظهارنامه اصلي در آنجا تسليم شده است و چنانچه اظهارنامه منطقه‌اي يا بين‌المللي منباي حق تقدم باشد، ذكر مأخذ آن.

ماده 19
در صورتي كه متقاضي مدعي دو يا چند اظهارنامه پيشين باشد، مدت حق تقدم از زمان مقدم‌ترين آن‌ها محاسبه مي‌گردد.

ماده 20
مدت زمان حق تقدم در ثبت اختراع، 12 ماه از تاريخ تسليم اظهارنامه اصلي خواهد بود. در اين مورد روز تسليم جزء مدت محسوب نخواهد شد و اگر آخرين روز مصادف با روز تعطيل باشد، اين مدت تا آخرين ساعت اولين روز اداري بعد از روز تعطيل، محاسبه خواهد شد.

فصل دوم: انتقال، اصلاح، استرداد و ثبت اظهارنامه

ماده 21
انتقال حق مالكيت ناشي از تسليم اظهارنامه يا اعطاء هرگونه اجازه بهره‌برداري از آن بايد حسب مورد به درخواست كتبي منتقل‌اليه يا مالك اختراع به مرجع ثبت اعلام و در پرونده مربوط درج ‌گردد. اعمال اين تغيير منوط به پرداخت هزينه مربوط خواهد بود.

ماده 22
چنانچه متقاضي بخواهد اصلاحاتي را در مورد توصيف، خلاصه توصيف اختراع يا نقشه‌ها انجام دهد بايد صفحاتي از ضمائم كه اين اصلاحات مربوط به آن‌ها است را دوباره تايپ كند، به نحوي كه كل آن‌ها يك سند يكپارچه را تشكيل دهد.
اضافه كردن بين خطوط، چسباندن، حاشيه نويسي، يا اصلاح به صورت زيرنويس و اقداماتي از اين قبيل ممنوع است.

ماده23
متقاضي مي‌تواند تا قبل از ثبت اختراع، اظهارنامه خود را اصلاح كند، مشروط بر اينكه از حدود اظهارنامه نخست تجاوز ننمايد. درخواست اصلاح با پرداخت هزينه‌ مقرر در جدول هزينه‌ها انجام مي‌پذيرد.

ماده 24
اظهارنامه اختراع ممكن است با درخواست كتبي متقاضي مسترد گردد. در صورت تعدد متقاضيان، اين درخواست بايد به امضاي همه آن‌ها رسيده و متضمن عنوان اختراع، شماره و تاريخ اظهارنامه باشد. در صورت استرداد اظهارنامه، هزينه‌هاي پرداختي مسترد نخواهد شد.
تبصره – در صورتي كه اظهارنامه مسترد شده مبناي اظهارنامه‌هاي تقسيم شده ديگري قرار گرفته باشد، اظهارنامه‌هاي بعدي هم مسترد شده تلقي مي‌گردد.

ماده 25
توسعه يا بهبود يك اختراع مي‌تواند موضوع اظهارنامه تكميلي نيز قرار گيرد، مشروط بر اينكه مكمل و مبين همان اختراعي باشد كه در اظهارنامه اصلي ادعا شده است. در اين صورت:
1-شماره و تاريخ اظهارنامه اصلي در اظهارنامه تكميلي ذكر مي‌گردد؛
2-تكميلي بودن اختراع در قسمت توصيف بعد از عنوان درج مي‌شود؛
3-اعطاي گواهي‌نامه اختراع به اظهارنامه تكميلي مشروط به اعطاي گواهي‌نامه اختراع به اظهارنامه اصلي است؛
4-در صورت ثبت اختراع اصلي، آگهي ثبت اختراع تكميلي متضمن شماره و تاريخ ثبت اظهارنامه اصلي است.
تبصره 1- در صورت رد اظهارنامه تكميلي در مهلتي كه براي اعتراض به رد وجود دارد، متقاضي مي‌تواند اظهارنامه خود را به طور مستقل ارائه دهد، مشروط بر آنكه مفهوم اختراعي آن با اظهارنامه اصلي يكسان نباشد در اين صورت، شماره‌اي جديد به اظهارنامه مستقل داده مي‌شود و از همان تاريخ اظهارنامه تكميلي حق تقدم خواهد داشت.
تبصره 2- صدور گواهي‌نامه اختراع تكميلي تابع همان مقرراتي خواهد بود كه براي گواهي‌نامه اصلي تعيين شده است ولي مدت اعتبار گواهي‌نامه تكميلي نمي‌تواند از مدت اعتبار گواهي‌نامه اصلي تجاوز نمايد.

ماده 26
استفاده از مهلت ارفاقي مقرر در بند هـ ماده 4 قانون از جمله ناظر بر موارد زير است:
1-افشاء به دليل يا در نتيجه سوء استفاده اشخاص ثالث يا ذي‌حق قبلي متقاضي انجام شده باشد؛
2-افشاء در نتيجه شركت در يك نمايشگاه رسمي باشد كه در اين فرض متقاضي بايد گواهي شركت در اين نمايشگاه را كه به تأييد مسئولان ذي‌ربط رسيده همراه با درج اين مطلب كه اختراع فقط در نمايشگاه مذكور به نمايش گذاشته شده است، ظرف 30 روز از تاريخ تسليم اظهارنامه به مرجع ثبت تسليم نمايد.
تبصره – منظور از نمايشگاه رسمي نمايشگاهي‌است كه توسط دولت يا ادارات ذي‌صلاح داخلي تشكيل مي‌شود و يا توسط دولت يا اشخاص ذي‌صلاح در يك كشور عضو كنوانسيون پاريس و در سطح بين‌المللي برگزار مي‌گردد. در فرض اخير گواهي مسؤولان ذي‌ربط نمايشگاه رسمي بايد به تأييد نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي ايران رسيده باشد.

ماده 27
مرجع ثبت پس از دريافت اظهارنامه و ضمايم مربوط و احراز شرايط مقرر در ماده 11 قانون، آن را در دفتر ثبت وارد و بر روي هريك از نسخ اظهارنامه، تاريخ دريافت اظهارنامه و شماره آن را قيد نموده و نسخه دوم آن را همرا با ضمائم، كه داراي همان مشخصات نسخه اصلي است، بعد از امضاء و مهر و قيد تاريخ (ساعت، روز، ماه، سال) وصول آن با تمام حروف، به عنوان رسيد به متقاضي مسترد خواهد كرد.
تبصره – درخصوص اظهارنامه‌هايي كه با پست سفارشي ارسال مي‌شوند، در صورت ثبت اظهارنامه‌ها، نسخه دوم آن‌ها همراه با ضمائم توسط و به هزينه مرجع ثبت با پست سفارشي به عنوان رسيد به متقاضيان مسترد خواهد شد. در صورت عدم ثبت نيز مراتب به همين ترتيب به‌اطلاع متقاضيان خواهد رسيد. پاسخ اظهارنامه‌هاي واصله در چارچوب ماده167 اين آيين‌نامه به صورت الكترونيكي خواهد بود.

فصل سوم : ‌بررسي اظهارنامه و ثبت اختراع

ماده 28
مرجع ثبت، پس از دريافت اظهارنامه و ضمائم مربوط، آن را ظرف 6 ماه از حيث انطباق با شرايط شكلي و ماهوي مندرج در قانون و اين آيين‌نامه بررسي مي‌نمايد.
تبصره1- مرجع ثبت در صورت ضرورت مي‌تواند از مراجع ذي‌ربط اعم از خصوصي يا دولتي و يا از متخصصان و كارشناسان امر براي احراز شرايط ماهوي اختراع استعلام و كسب نظر نمايد. مهلت پاسخ به استعلام و اعلام نظر حداكثر 3 ماه خواهد بود.
تبصره2- اظهارنظر مراجع و اشخاص مذكور جنبه مشورتي داشته و عدم پاسخ به استعلام و كسب نظر مانع از بررسي و اتخاذ تصميم مرجع ثبت نيست.
تبصره 3- استعلام و كسب نظر از مراجع و اشخاص مذكور مي‌تواند براساس قراردادهاي منعقده با آن‌ها صورت گيرد.

ماده 29
چنانچه پس از بررسي اظهارنامه و ضمائم آن، انجام اصلاحات يا تكميل اظهارنامه و ضمائم آن ضرورت داشته باشد، مرجع ثبت با تعيين مواردي كه نياز به اصلاح يا تكميل دارند كتباً از متقاضي مي‌خواهد تا ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ نسبت به انجام اصلاحات يا تكميل مدارك اقدام نمايد. در غير اين صورت اظهارنامه كان لم يكن تلقي خواهد شد. مهلت تعيين شده در اين ماده براي اشخاص مقيم خارج از كشور 60 روز مي‌باشد.

ماده 30
تصميم مرجع ثبت مبني بر اعطاي گواهي‌نامه اختراع كتباً به متقاضي اعلام شده و متقاضي بايد ظرف مدت 30 روز پس از اعلام جهت پرداخت هزينه‌هاي مربوط به ثبت اختراع و انتشار آگهي موضوع ماده 32 اين آيين‌نامه اقدام نمايد. در صورت عدم پرداخت هزينه‌ها درمهلت مقرر فوق، اظهارنامه كان لم يكن تلقي مي‌گردد. اين مهلت براي متقاضيان مقيم خارج از كشور 60 روز مي‌باشد.

ماده 31
اختراع با قيد مراتب زير طبق فرم (الف-2) در دفتر ثبت اختراع ثبت مي‌شود:
1 – شماره وتاريخ اظهارنامه با قيد ساعت و روز و ماه و سال؛
2 – شماره و تاريخ ثبت اختراع؛
3– اسم و نشاني و تابعيت مالك اختراع؛
4 – اسم و نشاني و تابعيت مخترع در صورتي كه متقاضي شخص مخترع نيست مگر اينكه مخترع كتباً تقاضا نموده باشد كه نامش در گواهي‌نامه اختراع ذكر نشود؛
5 - اسم و نشاني نماينده قانوني مخترع، اگر ثبت اختراع توسط وي تقاضا شده باشد؛
6 – عنوان اختراع؛
7– طبقه‌بندي بين‌المللي اختراع با ذكر زمينه علمي‌اي كه اختراع در آن طبقه قرار مي‌گيرد؛
8 – در صورت ادعاي حق تقدم و پذيرش آن، تاريخ، شماره و محل تسليم اظهارنامه مقدم؛
9 – مدت حمايت.
تبصره 1- در دفتر ثبت اختراع، براي هر اختراع دو صفحه اختصاص مي‌يابد و هر تغيير و اصلاح و همچنين نقل و انتقالاتي كه جزئاً يا كلاً نسبت به موضوع اختراع صورت مي‌گيرد، در صفحات مزبور قيد مي‌گردد.
تبصره 2- درج مراتب فوق پس از تكميل بايد به امضاء مالك اختراع يا نماينده قانوني وي و همچنين رئيس اداره ثبت اختراعات برسد.

ماده 32
پس از ثبت اختراع، آگهي مربوط به ثبت، ظرف 30 روز با قيد مراتب مذكور در ماده 31 اين آيين‌نامه در روزنامه رسمي منتشر مي‌گردد. آگهي مزبور به امضاء رئيس اداره ثبت اختراعات رسيده و براي انتشار تسليم روزنامه رسمي مي‌شود.

ماده 33
پس از انتشار آگهي ثبت اختراع و تحويل نسخه منتشر شده يا منعكس درسايت روزنامه‌ رسمي به مرجع ثبت، گواهي‌نامه اختراع صادر و به متقاضي يا نماينده قانوني وي تسليم خواهد شد. گواهي‌نامه اختراع بايستي با استفاده از فناوري روز تهيه و مشتمل بر نسخه‌اي از توصيف – ادعا – خلاصه توصيف و نقشه بوده و منگنه و مهر شده و به امضاء رئيس اداره ثبت اختراعات برسد. گواهي‌نامه اختراع طبق فرم (الف – 3) بايد حاوي نكات زير باشد:
1 – شماره وتاريخ اظهارنامه؛
2 – شماره و تاريخ ثبت اختراع؛
3 – اسم، نشاني و تابعيت دارنده اختراع؛
4 – اسم، نشاني و تابعيت مخترع، مگر اينكه مخترع كتباً از مرجع ثبت درخواست عدم ذكر نام خود را نمايد؛
5- عنوان اختراع؛
6 – طبقه‌بندي بين‌المللي اختراع؛
7- ذكر تاريخ، شماره و محل تسليم اظهارنامه مقدم، درصورت ادعاي حق تقدم و پذيرش آن؛
8– مدت حمايت.

ماده 34
در صورت تعدد متقاضي ثبت اختراع، به درخواست آن‌ها، ميزان سهم هريك در گواهي‌نامه اختراع به تفكيك قيد خواهد شد. در غير اين صورت، حقوق ناشي از اختراع بالسويه خواهد بود.

ماده 35
در صورت تقاضاي مالك اختراع ثبت شده براي صدور پروانه بهره‌برداري، مرجع ثبت حداكثر ظرف يك هفته از تاريخ تقاضا مراتب را به انضمام سوابق اختراع به دستگاه يا دستگاه‌هايي كه مرتبط با موضوع اختراع تشخيص مي‌دهد، منعكس و پس از اخذ نظرات آن‌ها نسبت به صدور پروانه مذكور اقدام خواهد كرد. چنانچه مراجع يادشده ظرف مهلت مقرر در ماده 19 قانون پاسخ ندهنديا پاسخ منفي دهند، مرجع ثبت تكليفي براي صدور مجوز بهره‌برداري ندارد.
تبصره - درصورتي كه اخذ نظرات مراجع ذي‌ربط قانوناً مستلزم پرداخت هزينه باشد، تأديه اين هزينه به عهده متقاضي پروانه بهره‌برداري است.

فصل چهارم: صدور پروانه اجباري بهره‌برداري

ماده 36
درخواست صدور پروانه اجباري بهره‌برداري اختراع بايد از جانب وزير يا بالاترين مقام دستگاه دولتي يا اشخاص مجاز از سوي آن‌ها، تسليم دبيرخانه كميسيون گردد. اين درخواست بايد همراه دليل و مدركي باشد كه به موجب آن ثابت شود، دستگاه دولتي يا شخص مجاز از طرف او، از مالك درخواست بهره‌برداري كرده ولي نتوانسته اجازه بهر‌ه‌برداري را با شرايط معقول و ظرف مدت زمان متعارف تحصيل نمايد. رعايت مراتب فوق، در صورت فوريت ناشي از مصالح ملي در كشور به تشخيص كميسيون موضوع ماده 17 قانون لازم نخواهد بود و تصميم كميسيون در اين خصوص بلافاصله به اجرا درمي‌آيد، مشروط بر آنكه در اين قبيل موارد مالك اختراع در اولين فرصت ممكن از تصميم كميسيون مطلع شود.

ماده 37
دبيرخانه پس از دريافت درخواست پروانه اجباري بهره‌برداري، ظرف 10 روز موضوع را به مالك اختراع ابلاغ مي‌كند. مالك اختراع موظف است مراتب را به اشخاصي كه مجوز بهره‌برداري از اختراع مورد نظر را دارند اطلاع دهد. مخترع و اشخاصي كه مجوز بهره‌برداري از اختراع مورد نظر را دارند بايد ظرف 30 روز نظرات خود را به صورت مدلل و مستند كتباً به دبيرخانه ارائه نمايند كه دردفتر مخصوص به ثبت رسيده وجهت تصميم‌گيري تسليم كميسيون خواهد شد.

ماده 38
دبيرخانه حداقل 10 روز قبل از تشكيل جلسه كميسيون، بايد زمان آن را به متقاضي پروانه اجباري و مالك اختراع و اشخاص ذي‌نفع اطلاع دهد. اشخاص مذكور مي‌توانند در جلسه حضور پيدا كنند. كميسيون پس از استماع اظهارات آن‌ها تصميم مقتضي اتخاذ و مراتب را اعلام خواهد نمود.

ماده 39
درصورت اعطاي پروانه اجباري، كميسيون بايد شرايط بهره‌برداري، نام سازمان دولتي بهره‌بردار يا شخص مجاز از طرف او، مدت بهره‌برداري، مبلغ مذكور در بند ب ماده 17 قانون به تشخيص كارشناس رسمي، اقدامات اجرايي، مدت زمان لازم براي انجام اقدامات اجرايي توسط بهره‌بردار، محدوده جغرافيايي و موارد مجاز استفاده از اختراع را دقيقاً مشخص نمايد.
تبصره- پرداخت هزينه‌هاي كارشناسي براي تعيين مبلغ مذكور در اين ماده به عهده بهره‌بردار خواهد بود.

ماده 40
تصميم كميسيون مبني بر اعطاء پروانه اجباري بهره‌برداري بايد در دفتر ثبت اختراع قيد و به هزينه متقاضي در روزنامه رسمي كشور منتشر و به مالك اختراع و ساير اشخاص ذي‌نفع ابلاغ گردد.

ماده 41
چنانچه پس از بررسي مدارك و استماع اظهارات طرفين، كميسيون تشخيص دهد كه درخواست ارائه شده منطبق با شرايط مندرج در ماده 17 قانون نمي‌باشد، درخواست را رد و نتيجه را از طريق دبيرخانه به متقاضي و اشخاص ذي‌نفع ابلاغ مي‌نمايد.

ماده 42
مالك اختراع يا سازمان دولتي و همين‌طور شخص ثالثي كه پروانه اجباري بهره‌برداري براي او صادر شده است ظرف 20 روز پس از دريافت ابلاغ موضوع ماده 40اين آيين‌نامه مي‌تواند نسبت به تصميم كميسيون درخواست بررسي مجدد نمايد. چنانچه كميسيون درخواست تجديد نظر را قانع كننده تشخيص دهد، جلسه‌اي را حداكثر ظرف 30 روز پس از وصول درخواست، براي رسيدگي به اظهارات متقاضي تجديد نظر و در صورت لزوم طرف او تشكيل خواهد داد و در مورد شرايط و مدت پروانه اجباري بهره‌برداري اتخاذ تصميم مي‌نمايد. در غير اين صورت درخواست مذكور رد مي‌گردد. نحوه تشكيل كميسيون، مهلت‌ها و ابلاغ تصميمات كميسيون مطابق با اين آيين‌نامه خواهد بود.

ماده 43
مالك اختراع مي‌تواند درخواست لغو پروانه اجباري بهره‌برداري صادره از سوي كميسيون را بنابه دلائلي كه در بند (ج) ماده 17 قانون آمده است، همراه با مدارك و مستندات مربوط به دبيرخانه كميسيون تسليم نمايد. دبيرخانه موظف است ظرف 30 روز از تاريخ تسليم درخواست، مراتب را همراه با دلائل به بهره‌بردار اعلام تا چنانچه پاسخي داشته باشد ظرف 30 روز به دبيرخانه اعلام نمايد. مرجع مذكور اظهارات طرفين به انضمام مدارك و مستندات ارائه شده را جهت اتخاذ تصميم به كميسيون ارسال مي‌دارد. كميسيون پس از بررسي اظهارات مالك اختراع، وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط و بهره‌بردار، تصميم مقتضي را اتخاذ مي‌نمايد. چنانچه تصميم كميسيون مبني بر لغو پروانه بهره‌برداري باشد، حسب مورد اجازه بهره‌برداري براي مالك يا بهره‌بردار ديگر صادر مي‌گردد. در صورتي كه حفظ حقوق قانوني اشخاصي كه اجازه را كسب كرده‌اند، ابقاء تصميم را ايجاب نمايد، كميسيون نسبت به ابقاء آن اقدام مي‌نمايد.
تصميم كميسيون مبني بر لغو يا ابقاء پروانه اجباري بهره‌برداري همراه با مدت و شرايط مربوط از سوي دبيرخانه به طرفين ابلاغ خواهد شد.

ماده 44
هرگونه تصميم كميسيون مبني بر اعطاي پروانه اجباري بهره‌برداري يا رد آن از سوي متقاضي يا مالك اختراع قابل اعتراض در دادگاه‌ صالح مقرر در ماده 59 قانون مي‌باشد. اين اعتراض بايد ظرف 60 روز از تاريخ ابلاغ تصميم كميسيون به ذینفع و یا اطلاع او از آن
صورت گيرد.

ماده 45
به منظور انجام كليه وظايف اداري كميسيون موضوع بند (الف) ماده 17 قانون، دبيرخانه‌اي به رياست مديركل اداره كل مالكيت صنعتي در مرجع ثبت تشكيل مي‌شود.

ماده 46
مرجع ثبت پس از دريافت درخواست صدور پروانه اجباري بهره‌برداري، موضوع بند (ح) ماده 17 قانون، بايد آن را در دفتر مخصوص ثبت و ظرف 10 روز از زمان دريافت همراه با دلايل، مدارك و مستندات به دارنده حق اختراع مقدم يا مؤخر ابلاغ نمايد. دارنده حق اختراع مقدم يا مؤخر بايد نظرات و دلايل و مدارك خود را ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ به مرجع ثبت تسليم نمايد. مرجع ثبت، مدارك و مستندات طرفين را جهت اتخاذ تصميم تسليم كميسيون مذكور در ماده 170 اين آيين‌نامه خواهد كرد. كميسيون پس از استماع اظهارات طرفين، در مورد اعطاي پروانه اجباري بهره‌برداري و شرايط و حدود و مبلغ قابل پرداخت به تشخيص كارشناس رسمي، يا رد درخواست، تصميم‌گيري خواهد كرد. در صورت اعتراض به تصميم كميسيون، تا قبل از نهايي شدن تصميم دادگاه در اين مورد، پروانه اجباري بهره‌برداري صادره از سوي كميته معلق خواهد بود.
تبصره – چنانچه دارنده حق اختراع مقدم يا مؤخر مقيم ايران نباشد، مهلت‌هاي مذكور در اين ماده به دو برابر افزايش مي‌يابد.

فصل پنجم : تغييرات، انتقالات و اعراض در مورد اختراع ثبت شده

ماده 47
مالك اختراع مكلف است هرنوع تغيير راجع به اسم، نشاني، تابعيت، اقامتگاه يا اعطاء اجازه بهره‌برداري از اختراع يا انتقال و يا اعراض از مالكيت اختراع ثبت شده را كتباً و همراه با مدارك مربوط جهت ثبت در سوابق به مرجع ثبت اعلام نمايد. اعمال اين تغييرات با رعايت مقررات قانون و اين آيين‌نامه خواهد بود.
تبصره – چنانچه در طبقه‌بندي بين‌المللي اختراع ثبت شده تغييراتي به وجود آيد، مالك اختراع مي‌تواند از مرجع ثبت درخواست كند كه تغييرات مذكور در گواهي‌نامه اختراع اعمال شود.

ماده 48
درخواست مالك اختراع مبني بر تغييرات در مضمون و نقشه‌هاي اختراع، بايد به صورت كتبي و با ذكر شماره و تاريخ اختراع به مرجع ثبت تسليم گردد. انجام اين تغييرات، مشروط به آن است كه در نتيجه اين تغييرات، اطلاعات مندرج در گواهي‌نامه اختراع، از حدود اطلاعات مذكور در اظهارنامه اوليه، تجاوز نكند.

ماده 49
هرنوع انتقال گواهي‌نامه اختراع بايد در مرجع ثبت به ثبت برسد. درخواست كتبي براي ثبت انتقال بايد همراه با مدارك ذيل تسليم مرجع ثبت گردد:
1 – اصل گواهي‌نامه اختراع؛
2 – مدرك قانوني كه دلالت بر انتقال نمايد؛
3 – مدارك نمايندگي قانوني، در صورت وجود؛
4 – رسيد مربوط به پرداخت هزينه‌ها.

ماده 50
در آگهي تغيير مالكيت ذكر موارد زير ضروري است:
1 – عنوان اختراع، با ذكر طبقه‌بندي مربوط؛
2 – تاريخ ثبت انتقال؛
3 – شماره ثبت اختراع در ايران؛
4 – اسم، اقامتگاه و تابعيت مالكان قديم و جديد؛
5 – اسم ونشاني نماينده قانوني مالك جديد در ايران، در صورت وجود.

ماده 51
مالك اختراع مي‌تواند بهره‌برداري از اختراع خود را ضمن رعايت ماده 17 قانون به طور جزيي يا كلي براي تمام يا بخشي از مناطق جغرافيايي مورد حمايت، به هر شكل قانوني به ديگران واگذار نمايد. اجازه بهره‌‌برداري مي‌تواند انحصاري يا غير انحصاري باشد. مجوز بهره‌برداري بايد در مرجع ثبت به ثبت برسد. هر مجوز بهره‌برداري كه به ثبت مي‌رسد غيرانحصاري تلقي مي‌گردد، مگر اينكه دلايل انحصاري بودن ارائه شده باشد. درخواست ثبت مجوز بهره‌برداري بايد مشتمل بر مدارك زير باشد:
1– نسخه‌اي از مجوز بهره‌برداري كه حاوي امضاء گواهي شده طرفين باشد؛
2 – اصل گواهي‌نامه اختراع؛
3- مدارك نمايندگي قانوني، در صورت وجود؛
4 – رسيد مربوط به پرداخت هزينه‌ها.
تبصره – مراتب فسخ يا خاتمه پيش از موعد مجوز بهره‌برداري در صورتي كه در چارچوب متن قرارداد مطابق قوانين و مقررات مربوط باشد، نيز به موجب مقررات اين ماده، با انجام تغييرات لازم، قابل ثبت خواهد بود.

ماده 52
در موارد زير مرجع ثبت از ثبت مجوز بهره‌برداري خودداري كرده و مراتب را به اطلاع متقاضي مي‌رساند:
1 – درخواست مربوط به اختراعي باشد كه قبلا در مورد آن مجوز بهره‌برداري انحصاري به ثبت رسيده است؛
2 – اختراع مورد اعتراض واقع شده و اعتبار آن در حال بررسي در مراجع قضايي باشد؛
3 – هزينه‌ سالانه گواهي‌نامه اختراع پرداخت نشده باشد.

ماده 53
چنانچه مانعي براي ثبت مجوز بهره‌برداري از اختراع وجود نداشته باشد، مرجع ثبت مجوز مربوط را به صورت محرمانه حفظ و مراتب را در روزنامه رسمي منتشر مي‌كند. اين آگهي مشتمل بر موارد زير خواهد بود:
1 – اسامي مالك و بهره‌بردار؛
2 – عنوان اختراع؛
3 – تاريخ و شماره ثبت اختراع؛
4 – مدت بهره‌برداري؛
5- انحصاری یا غیر انحصاری بودن آن.

ماده 54
در صورت فوت مالك گواهي‌نامه اختراع و باقي بودن مدت اعتبار اختراع، مرجع ثبت به درخواست وراث يا احداز وراث نام ورثه يا وراث را به عنوان مالك در ظهر گواهي‌نامه اختراع قيد و مراتب را با ذكر ميزان سهم هريك در دفتر ثبت اختراعات ثبت خواهد كرد. درخواست ثبت بايد كتبي و همراه با مدارك ذيل تسليم مرجع ثبت گردد:
1 – اصل دادنامه انحصار وراثت يا رونوشت مصدق آن؛
2 – اصل گواهي‌نامه اختراع؛
3 – مدارك دال بر پرداخت هزينه‌ها؛
4 –مدارك نمايندگي قانوني.

ماده 55
مالك اختراع مي‌تواند با تسليم درخواست كتبي به مرجع ثبت از حقوق خود نسبت به اختراع ثبت شده معتبر اعراض حاصل نمايد. مدارك ذيل بايد به درخواست اعراض منضم گردد:
1-اقرارنامه رسمي مبني بر اعراض كه به امضاء مالك اختراع رسيده است؛
2-اصل گواهي‌نامه اختراع ثبت شده؛
3-مدارك نمايندگي قانوني، در صورت وجود؛
4-رسيد مربوط به پرداخت حق ثبت تغييرات.
تبصره 1- اعراض مالك اختراع از حقوق خود نسبت به اختراع ثبت شده مشروط به اين است كه بهره‌برداري از اختراع، در زماني كه ثبت آن معتبر بوده است، به ديگري واگذار نشده باشد.
تبصره 2- در صورت اعراض، حق ثبت و ساير هزينه‌هاي پرداختي به مرجع ثبت، مسترد نخواهد شد.

ماده 56
در صورتي كه انتقال، اعطاء اجازه بهره‌برداي، فسخ و خاتمه پيش از موعد مجوز بهره‌برداري يا اعراض از مالكيت ثبت شده در خارج انجام شده باشد، اصل يا رونوشت مصدق سند مربوط كه در آن شماره و تاريخ ثبت اختراع در ايران قيد و به تأييد نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي ايران رسيده باشد، دليل انتقال، اعطاء اجازه بهره‌برداري، فسخ و خاتمه پيش از موعد مجوز بهره‌برداري يا اعراض از مالكيت اختراع، براي ثبت آن در ايران خواهد بود.

ماده 57
كليه تغييرات و انتقالات يا فسخ و خاتمه و يا اعراض از اختراع ثبت شده در صفحه مخصوص مربوط به ثبت اختراع، ثبت و در ظهر گواهي‌نامه اختراع درج مي‌گردد و جز در مورد تغيير نشاني، به هزينه ذي‌نفع ظرف 30 روز از تاريخ ثبت در روزنامه رسمي آگهي مي‌شود.
موارد مذكور تا زماني كه به ثبت نرسيده‌اند در مقابل اشخاص ثالث قابل استناد نمي‌باشند. ثبت آن‌ها منوط به پرداخت هزينه‌هاي مقرر در جدول هزينه‌ها و در صورت لزوم هزينه انتشار آگهي مربوط خواهد بود.

فصل ششم: اعتراض به رد و به تقاضاي ثبت و اقامه دعواي ابطال گواهي‌نامه اختراع

ماده 58
تصميم مرجع ثبت مبني بر رد اظهارنامه از سوي متقاضي قابل اعتراض است. اعتراض بايد در دو نسخه به صورت كتبي و همراه با دلايل و مستندات مربوط و رسيد مربوط به پرداخت هزينه رسيدگي به رد ثبت، ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ تصميم، از طريق مرجع ثبت به كميسيون موضوع ماده 170 اين آيين‌نامه، تسليم شود. پس از ثبت اعتراض‌نامه، نسخه دوم آن با قيد تاريخ و شماره وصول به معترض مسترد مي‌گردد. مهلت مذكور براي متقاضي مقيم خارج از كشور 60 روز مي‌باشد.
تبصره – در صورت رد اعتراض در كميسيون، هزينه رسيدگي به رد ثبت قابل استرداد نخواهد بود.

ماده 59
هر شخصي كه نسبت به تقاضاي ثبت اختراع اعتراض داشته باشد بايد اعتراض خود را در دو نسخه به مرجع ثبت تسليم نمايد. پس از ثبت اعتراض‌نامه، نسخه دوم آن با قيد تاريخ و شماره وصول به معترض مسترد مي‌گردد. اعتراض‌نامه بايد همراه با دلايل و مدارك استنادي و رسيد مربوط به پرداخت هزينه رسيدگي به اعتراض باشد. چنانچه پس از بررسي اعتراض‌نامه و مدارك استنادي، تكميل مدارك منضم به اعتراض نامه ضرورت داشته باشد، مرجع ثبت با تعيين موارد، كتباً از متقاضي مي‌خواهد كه ظرف 30 روز از تاريخ ابلاغ نسبت به رفع نواقص اقدام نمايد. در غير اين صورت، اعتراض‌نامه كان‌لم يكن تلقي خواهد شد.
تبصره – مهلت‌ مذكور در اين ماده براي اشخاص مقيم خارج از كشور 60 روز
مي‌باشد.

ماده 60
هرگاه اعتراض معترض مبني بر ادعاي حق مالكيت نسبت به اختراعي باشد كه اظهارنامه ثبت آن تسليم مرجع ثبت شده است، در صورتي كه اختراع قبلاً به نام او ثبت نشده است، بايد همزمان با اعتراض، براي اختراع خود مطابق قانون و اين آيين‌نامه تقاضاي ثبت كرده و حق ثبت اظهارنامه و حق ثبت اختراع و تمام مخارج مربوط به آن را تأديه نمايد. مرجع ثبت با رعايت ماده 59 اين آيين‌نامه موظف است ظرف 10 روز از وصول اعتراض، نسخه‌اي از اعتراض نامه را به انضمام رونوشت مدارك و دلايل استنادي به متقاضي ثبت ابلاغ نمايد. متقاضي مكلف است از تاريخ ابلاغ اعتراض‌نامه پاسخ مكتوب خود را ظرف 20 روز نسبت به اعتراض وارده به مرجع ثبت تسليم نمايد. عدم پاسخ متقاضي به ابلاغ در مهلت مقرر به منزله تمكين وي خواهد بود. هرگاه متقاضي كتباً به اعتراض تمكين نمايد درخواست او براي ثبت اختراع مسترد شده تلقي مي‌گردد و مراتب كتباً به معترض ابلاغ مي‌شود تا در صورتي كه اختراع وي به ثبت نرسيده است، برطبق اظهارنامه‌اي كه همزمان با اعتراض تسليم كرده است نسبت به ثبت آن اقدام كند. در صورت عدم تمكين متقاضي، مرجع ثبت مراتب را ظرف 10 روز به معترض ابلاغ كرده و وي از اين تاريخ 20 روز مهلت دارد كه اعتراض خود را از طريق مرجع ثبت تسليم كميسيون موضوع ماده 170 اين آيين‌نامه نمايد. همين ترتيب در موردي نيز بايد رعايت شود كه اعتراض معترض مبني بر داشتن برخي حقوق، غير از حق مالكيت، نسبت به اختراعي باشد كه اظهارنامه ثبت آن تسليم مرجع ثبت شده ولي هنوز در ايران به ثبت نرسيده است؛ مگر اينكه اختراع قانوناً قابل ثبت نباشد. در اين فرض نيازي به تسليم اظهارنامه ثبت اختراع به مرجع ثبت نخواهد بود. تصميم كميسيون طبق ماده 172 اين آيين‌نامه قابل اعتراض در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون است.
( ماده 172 كميسيون پس از رسيدگي، تصميم خود را به صورت مستند و مستدل اعلام مي‌نمايد. تصميم كميسيون از سوي مرجع ثبت به متقاضي یا به طرفين اختلاف ابلاغ شده و ظرف 60 روز از تاريخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون است. در اين صورت معترض به تصميم كميسيون بايد مبلغي را به شرح مذكور در جدول هزينه‌ها، به عنوان وديعه در صندوق دادگستري گذاشته و رسيد آن را ضميمه دادخواست خود نمايد. از مبلغ مزبور در صورتي كه معترض محكوم به بي‌حقي‌ شود، خسارت طرف پرداخت شده و چنانچه طرف بيش از مبلغ مذكور خسارت ديده باشد، براي مازاد به دادگاه مذكور رجوع خواهد كرد.)
تبصره1- در صورتي كه اظهارنامه تسليمي به هر دليلي منتهي به ثبت اختراع نشود مبالغ پرداختي از اين بابت، قابل استرداد نخواهد بود.
تبصره 2- در صورت رد اعتراض در كميسيون،هزينه رسيدگي به اعتراض قابل استرداد نخواهد بود.
تبصره3 - در صورتي كه معترض مقيم ايران نباشد، مهلت‌هاي مذكور در اين ماده به دو برابر افزايش مي‌يابد.

ماده 61
در صورت درخواست ابطال گواهي‌نامه اختراع، ذي‌نفع مي‌تواند با اثبات يكي از موارد مذكور در ماده 18 قانون دادخواست خود را تسليم دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون نمايد. دادخواست ابطال بايد همراه مدارك ذيل باشد:
1 – اصل يا رونوشت مصدق كليه اسناد و مدارك مثبت ادعاي ابطال؛
2- رسيد مربوط به پرداخت وديعه تسليم دادخواست ابطال به دادگاه، به شرح مذكور در جدول هزينه‌ها؛
3- وكالت‌نامه، در صورتي كه دادخواست توسط وكيل تسليم شود.

ماده 62
هرگاه ثبت اختراع باطل شود، از تاريخ ثبت باطل تلقي مي‌شود. رأي نهايي دادگاه به مرجع ثبت ابلاغ مي‌گردد و مرجع مذكور آن را ثبت و به هزينه محكوم‌له، آگهي مربوط به آن را در اولين فرصت ممكن در روزنامه رسمي منتشر مي‌كند. محكوم‌له مي‌تواند مخارج مزبور را در جزء خسارت از محكوم عليه مطالبه كند. آگهي مذكور شامل عنوان اختراع و ذكر خلاصه‌اي از مفاد رأي نهايي دادگاه در اين خصوص خواهد بود.

فصل هفتم: اظهارنامه بين‌المللي طبق معاهده همكاري در ثبت اختراعات

ماده 63
اظهارنامه بين‌المللي كه طبق معاهده همكاري در ثبت اختراعات از سوي اتباع ايراني يا مقيمين در ايران تسليم مرجع ثبت مي‌گردد، مرجع ثبت به عنوان اداره مبدا عمل خواهد نمود.

ماده 64
در صورتي كه در اظهارنامه‌هاي بين‌المللي، ايران به عنوان «كشور تعيين شده» و «كشور منتخب» جهت ثبت بين‌المللي معرفي شده باشد، مرجع ثبت ضمن رعايت تشريفات مقرر در معاهده و آيين‌نامه مربوط تقاضاي ثبت اختراع را طبق قانون و اين آيين‌نامه مورد بررسي قرار خواهد داد.

ماده 65
علاوه بر هزينه‌هايي كه براي ثبت بين‌المللي طبق معاهده و آيين‌نامه مربوط پرداخت مي‌گردد، جهت بررسي اظهارنامه بين‌المللي و مدارك آن، هزينه‌اي طبق جدول هزينه‌ها دريافت خواهد شد. در صورت تأييد اظهارنامه، چگونگي ارسال آن به دفتر بين‌المللي و هزينه‌هاي مربوط به عهده متقاضي خواهد بود.

فصل هشتم : هزينه‌ها

ماده 66
با توجه به ماده 16 قانون، اعتبار گواهي‌نامه اختراع بيست سال از تاريخ تسليم اظهارنامه است. براي حفظ اعتبار گواهي‌نامه بايد، هزينه‌اي‌ سالانه ظرف دوماه قبل از انقضاي يك سال از تاريخ تسليم اظهارنامه و هر سال بعد از آن به همين ترتيب تا تاريخ اعتبار گواهي‌نامه، طبق جدول هزينه‌ها تاديه گردد والا ثبت اختراع از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
اگر مالك اختراع يا نماينده قانوني وي تا شش ماه پس از انقضاي موعد، علاوه بر هزينه سالانه جريمه‌اي معادل نصف هزينه سالانه اختراع را پرداخت نمايد ثبت اختراع به اعتبار خود باقي خواهد ماند.

مقررات عمومي

فصل اول: هزينه‌ها

ماده 161
هزينه‌هاي مقرر در قانون و آيين‌نامه حاضر مطابق جدول هزينه‌ها، كه ضميمه اين
آيين‌نامه است در حسابي خاص كه به نام اداره كل مالكيت صنعتي مفتوح مي‌گردد، پرداخت خواهد شد.

ماده 162
هزينه‌هاي مقرر در جدول هزينه‌ها جهت انجام اقدامات لازم بايد طبق مقررات قانون و اين آيين‌نامه پرداخت گردد. در غير اين صورت مرجع ثبت از انجام اقدامات مربوط خودداري خواهد نمود.
تبصره – پرداخت هزينه‌هاي پيش‌بيني شده مستقيماً يا درچارچوب ماده 167 اين آيين‌نامه، از طريق الكترونيكي صورت خواهد گرفت.

ماده 163
حق ترجمه و هزينه رونوشت مصدق اسناد و مدارك تسليمي به مرجع ثبت مطابق آيين‌نامه‌هاي مربوط به‌مترجمين و اين آيين‌نامه توسط ذي‌نفع پرداخت خواهد شد.

ماده 164
كليه هزينه‌هاي بررسي و ثبت بين‌المللي اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم طبق معاهدات بين‌المللي كه جمهوري اسلامي ايران به آن‌ها ملحق شده است و همچنين هزينه انتشار آگهي‌هاي مربوط در روزنامه‌ رسمي طي فرايند ثبت، در بودجه سالانه سازمان پيش‌بيني شده و براي اين منظور در اختيار مرجع ثبت قرار خواهد گرفت.

ماده 165
هزينه سالانه اختراعاتي كه تا پيش از تاريخ لازم‌الاجرا شدن قانون و اين آيين‌نامه به ثبت رسيده‌اند براي مدت باقي‌مانده حمايت، بر مبناي اين آيين‌نامه پرداخت خواهد شد. درخصوص علائم تجاري ثبت شده‌اي كه پس از تاريخ فوق تمديد مي‌شوند، هزينه تمديد طبق جدول هزينه‌ها محاسبه خواهد شد.
ساير امور مرتبط با اختراعات و علائم ثبت شده براساس مقررات قانون و اين آيين‌نامه انجام خواهد گرفت.

ماده 166
سازمان در اجراي ماده 63 قانون هر ساله بايد حداكثر تا 50 درصد معادل ريالي عوايد حاصل از اجراء مفاد كنوانسيون‌هاي مربوط به ثبت بين‌المللي مالكيت صنعتي را در بودجه كل كشور در رديف‌هاي هزينه‌اي جداگانه پيش‌بيني و به معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري پيشنهاد نمايد.
وجوه مذكور به تشخيص مديركل اداره كل مالكيت صنعتي صرف ارتقاء و تجهيز اداره كل مالكيت صنعتي و ارتقاء كيفي آن از جمله برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي، استفاده از مشاوره‌هاي تخصصي، اطلاع‌رساني و ارتقاء آگاهي‌هاي عمومي در زمينه حقوق مالكيت صنعتي و انتشار كتب و نشريات و ساير اقدامات لازم به منظور ارتقاء و تجهيز اداره كل مالكيت صنعتي در اين خصوص خواهد شد.

فصل دوم: ثبت الكترونيكي و نحوه دسترسي به اطلاعات

ماده 167
مرجع ثبت مكلف است با تجهيز امكانات فني نسبت به الكترونيكي كردن كليه مراحل اعم از ثبت داخلي يا بين‌المللي اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم، از قبيل تسليم، بررسي، اصلاح و ثبت اظهارنامه، انتشار‌آگهي و ثبت اين مالكيت‌ها و تمديد اعتبار آن يا اعمال هرگونه تغييرات و انتقالات و همچنين پرداخت‌هاي مقرر، اقدامات مقتضي را معمول دارد.
تبصره – تبادل اطلاعات مربوط به ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم با سازمان‌ها و مؤسسات ذي‌ربط مي‌تواند به صورت الكترونيكي انجام شود.

ماده 168
اطلاعات اوليه مربوط به اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم ثبت شده، به تشخيص مرجع ثبت قابل دسترسي عموم به طور مستقيم يا از طريق الكترونيكي خواهد بود. به منظور تسهيل در جستجوي سوابق و كسب اطلاعات مورد نياز، مرجع ثبت مي‌تواند سوابق مربوط به اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم ثبت شده را از طريق مؤسسات طرف قرارداد نيز به طور الكترونيكي ارائه نمايد. كه در اين صورت متقاضيان مي‌بايست هزينه‌هاي مقرر در اين قراردادها را براي دريافت خدمات مورد نياز پرداخت نمايند.

ماده 169
سه سال پس از انقضاي مدت حمايت يا در صورت ابطال، پرونده‌هاي مربوط به ثبت اختراعات طرح‌هاي صنعتي و علامت، حسب مورد، امحاء و فقط نسخه الكترونيكي آن‌ها نگهداري مي‌شود

فصل سوم: كميسيون

ماده 170
در اجراي بند ح ماده 17 و ماده 58 قانون، كميسيوني مركب از اعضاء زير تشكيل مي‌شود:
1-رئيس اداره ثبت اختراعات، اداره ثبت طرح‌هاي صنعتي يا اداره ثبت علائم تجاري، حسب مورد؛
2-نماينده‌اي از جانب مديركل اداره كل مالكيت صنعتي؛
3-يك كارشناس يا متخصص كه در صورت لزوم مي‌تواند خارج از سازمان باشد.

تبصره 1- رياست كميسيون به عهده نماينده مديركل اداره كل مالكيت صنعتي قرار دارد.
تبصره 2- تصميم‌گيري در كميسيون با اكثريت آراء است. اين تصميمات براي مرجع ثبت لازم الاتباع خواهد بود.
تبصره 3 – كارشناس رسيدگي كننده نمي‌تواند نسبت به همان موضوع در كميسيون شركت نمايد.
تبصره 4 – كميسيون داراي يك عضو علي‌البدل خواهد بود كه از بين كارشناسان و توسط مديركل اداره كل مالكيت صنعتي تعيين خواهد شد.
تبصره 5- چنانچه حضور اعضاء كميسيون مستلزم پرداخت حق‌الزحمه باشد، پس از تأييد مديركل اداره كل مالكيت صنعتي، از محل اعتبارات سازمان تأمين و پرداخت خواهد شد.

ماده 171
رئيس كميسيون موضوع ماده فوق حداقل 10 روز قبل از تشكيل جلسه كميسيون، تاريخ تشكيل جلسه، ساعت و محل آن را حسب مورد به متقاضي ثبت يا به طرفين اختلاف و يا به نماينده قانوني آنان ابلاغ خواهد کرد . اين اشخاص مي‌توانند در جلسه حضور پيدا كنند.

ماده 172
كميسيون پس از رسيدگي، تصميم خود را به صورت مستند و مستدل اعلام مي‌نمايد. تصميم كميسيون از سوي مرجع ثبت به متقاضي یا به طرفين اختلاف ابلاغ شده و ظرف 60 روز از تاريخ ابلاغ قابل اعتراض در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون است. در اين صورت معترض به تصميم كميسيون بايد مبلغي را به شرح مذكور در جدول هزينه‌ها، به عنوان وديعه در صندوق دادگستري گذاشته و رسيد آن را ضميمه دادخواست خود نمايد. از مبلغ مزبور در صورتي كه معترض محكوم به بي‌حقي‌ شود، خسارت طرف پرداخت شده و چنانچه طرف بيش از مبلغ مذكور خسارت ديده باشد، براي مازاد به دادگاه مذكور رجوع خواهد كرد.

فصل چهارم: اطلاع‌رساني و صدور گواهي‌اصلي و المثني

ماده 173
مرجع ثبت موظف است در اجراي ماده 12 كنوانسيون پاريس و ساير كنوانسيون‌هاي مالكيت صنعتي مرتبط با آن، ازجمله موافقت‌نامه مادريد و پروتكل آن و همچنين معاهده همكاري در ثبت اختراعات، نشريه‌اي را به منظور انتشار خلاصه اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم ثبت شده با ذكر مشخصات مالكان آن‌ها و هرگونه اطلاع‌رساني در زمينه مالكيت‌هاي صنعتي و مباحث راجع به آن در اداره كل مالكيت صنعتي منتشر نمايد. درآمد حاصل از انتشار نشريه فوق، در چارچوب ماده 166 اين آيين‌نامه هزينه مي‌گردد.

ماده 174
مرجع ثبت مكلف است گواهي‌نامه‌هاي اختراع، طرح صنعتي و علامت را با استفاده از جديدترين شيوه‌هاي فناوري موجود به منظور جلوگيري از جعل، صادر نمايد.

ماده 175
در صورت مفقود شدن يا از بين رفتن گواهي‌نامه اختراع، طرح صنعتي و علامت، مالك مي‌تواند با پرداخت هزينه مقرر در جدول هزينه‌ها، تقاضاي صدور المنثي نمايد. بدين منظور وي بايستي طريق از بين رفتن يا گم شدن گواهي‌نامه را كتباً به مرجع‌ثبت اعلام و استشهاديه‌اي مبني بر شهادت و اظهار اطلاع حداقل 3 نفر كه هويت و امضاء آن‌ها به گواهي يك نفر از شهود مذكور رسيده و هويت و امضاء نامبرده به گواهي يكي از دفاتر اسناد رسمي رسيده باشد، ضميمه نمايد. مراتب فقدان گواهی نامه های اختراع ، طرح صنعتی و علامت به هزینه درخواست کننده یک نوبت در روزنامه رسمی کشور آگهی می شود .در صورتی که تا 10 روز از تاریخ انتشار آگهی در روزنامه رسمی کشور ، اعتراض نرسیده یا در صورت اعتراض ، اصل گواهی نامه توسط معترض ارائه نشده باشد ، اداره مالکیت صنعتی اقدام به صدور المثنی گواهی نامه مفقودی می نماید .رسیدگی به اعتراضات واصله با دادگاه صالح می باشد .
تبصره- صدور المثني براي گواهي نامه‌هاي مفقودشده و يا از بين رفته كه به اشخاص مقيم خارج از كشور تعلق داشته باشد، مستلزم تسليم اعلاميه‌اي است كه از سوي دفتر اسناد رسمي كشور محل اقامت صادر شده و به تأييد نمايندگي‌هاي جمهوري اسلامي ايران رسيده و تشریفات مقرر در فوق نیز رعایت شده باشد .

فصل پنجم: تصحيح اشتباهات، تمديد مهلت و ترتيبات انتقال

ماده 176
تصحيح اشتباهات اداري اعم از اشتباهات تايپي، املايي و از قلم افتادن حروف و اعداد يا نظاير آن به درخواست متقاضي يا به تشخيص مرجع ثبت، توسط اين مرجع انجام مي‌پذيرد. درخواست تصحيح اشتباهات اداري توسط اشخاص بايد همراه با ارائه نسخه‌اي از سند كه اشتباه در آن مشخص شده صورت گيرد. اشتباهات اداري تصحيح شده به تشخيص مرجع ثبت در روزنامه رسمي منتشر مي‌شود.

ماده 177
هرگونه درخواست تمديد مهلت در ارتباط با مراحل ثبت اختراع، طرح صنعتي و علامت علاوه بر موعد تعيين شده در قانون و اين آيين‌نامه بايد كتباً توسط متقاضي تسليم مرجع ثبت گردد. مرجع مذكور مي‌تواند پس از بررسي شرايط فقط براي يك بار مهلت‌هاي تعيين شده در اين آيين‌نامه را تمديد نمايد. تمديد مهلت از طرف اين مرجع به اطلاع اشخاص ذي‌نفع رسانده مي‌شود.

ماده 178
انتقال حق مالكيت ناشي از تسليم اظهارنامه يا اختراع،‌ طرح صنعتي و علامت ثبت شده يا اعطاء اجازه بهره‌برداري از آن‌ها يا اعراض از حق نسبت به اختراع، طرح صنعتي و علامت ثبت شده، به موجب سند رسمي به عمل مي‌آيد. دفترخانه اسناد رسمي قبل از تنظيم سند مربوط، نسبت به آخرين وضعيت اظهارنامه مورد نظر يا اختراع، طرح‌صنعتي و علامت ثبت شده از لحاظ تمديد، تغيير،‌ انتقال، صدور اجازه بهره‌برداري و ساير موارد لازم از مرجع ثبت استعلام مي‌نمايد. پاسخ استعلام مذكور مستلزم پرداخت هزينه مقرر در جدول هزينه‌ها است.

فصل ششم : دادخواهي و مقررات مختلف

ماده 179
با توجه به ماده 59 قانون، رسيدگي به دعاوي حقوقي و كيفري مرتبط با قانون و اين آيين‌نامه در صلاحيت شعبه يا شعب خاصي از دادگاه‌هاي عمومي تهران است كه توسط رئيس قوه قضاييه تعيين و در صورت امكان در اداره كل مالكيت صنعتي مستقر مي‌شوند. در مورد دعاوي كيفري، چنانچه جرم از خارج از تهران واقع يا كشف و يا متهم در خارج از تهران دستگير شده باشد، در اين صورت تحقيقات مقدماتي در محل وقوع يا كشف جرم يا دستگيري متهم به عمل آمده و پرونده براي رسيدگي به دادگاه‌هاي مذكور در فوق ارجاع مي‌شود.

ماده 180
چنانچه در ضمن رسيدگي كيفري، متهم براي دفاع از خود موضوع مالكيت اختراع، طرح صنعتي، علامت و نام تجاري را مطرح كند، دادگاه صالح مقرر درماده 59 قانون، خود بايد به اين موضوع رسيدگي نمايد.

ماده 181
در مورد خساراتي كه خواه از مجراي حقوقي و خواه از مجراي كيفري در دعاوي مربوط به اختراعات، طرح‌هاي صنعتي، علائم و نام‌هاي تجاري مطالبه مي‌شود، خسارت شامل ضررهاي وارده خواهد بود .

ماده 182
مالك هر اختراع، طرح صنعتي، علامت و نام تجاري يا قائم مقام قانوني وي برحسب مورد مي‌تواند به موجب امر نزديك‌ترين دادگاه عمومي محلي كه كالاهاي مورد ادعا در آن محل است صورت مشروحي از كالاهايي كه به ادعاي او با حق حاصل از اختراع يا طرح صنعتي و يا علامت تجاري او مخالف است بردارد. اجراي امر فوق در صورتي كه كالاها هنوز در گمرك باشند، به وسيله مأمورين گمرك والا به وسيله مأمور اجرا به عمل خواهد آمد.
توقيف كالاهاي مزبور وقتي ممكن است كه امر دادگاه تصريح به آن داشته باشد. امر دادگاه در هريك از دو صورت فوق بنابه دادخواست مالك اختراع، طرح صنعتي، علامت و نام تجاري يا قائم مقام قانوني وي صادر مي‌گردد. به دادخواست مزبور بايد رونوشت مصدق گواهي ‌نامه اختراع، طرح صنعتي و علامت، حسب مورد، ضميمه گردد. اگر مالك اختراع، طرح صنعتي، علامت و نام تجاري تقاضاي توقيف كالاهاي مذكور فوق را نمايد بايد تضمين كافي بدهد كه عندالاقتضاء از محل مزبور كليه خسارات وارده به طرف جبران گردد.

ماده 183
در دعاوي حقوقي و كيفري راجع به حقوق حاصله از ثبت اختراع، طرح صنعتي، علامت و نام تجاري، معترض مي‌تواند در هر مرحله از مراحل رسيدگي، از مراجع قضايي، اعم از دادگاه يا دادسرا كه پرونده در آنجا مطرح است درخواست صدور قرار تامين دليل و دستور توقيف محصولات ناقض حقوق ادعايي و تقاضاي صدور دستور موقت نسبت به عدم ساخت، فروش يا ورود اين محصولات را بنمايد. مراجع قضايي موظفند نسبت به قبول تقاضاي مذكور موافقت نمايند و مي‌توانند قبل از صدور قرارهاي مزبور از متقاضي تضمين كافي بخواهند. اجراي دستور فوق در صورتي كه محصولات درگمرك باشند توسط مامورين گمرك والا توسط ضابطين خواهد بود.
تبصره 1– دادسرا مي‌تواند رأساً دستور توقيف كالاهاي داراي علامت تقلبي، اعم از اينكه وارد چرخه تجاري شده يا نشده باشند، را صادر نمايد.
تبصره2- صدور دستور موقت و قرار تامين وفق مقررات آيين دادرسي خواهد بود.

ماده 184
اگر مدعي تا 30 روز از تاريخ امر مذكور در ماده 182 اين آيين‌نامه از مجراي حقوقي يا از طريق كيفري در دادگاه صالح مقرر در ماده 59 قانون طرح دعوي ننمايد، توقيفي كه به عمل آمده است باطل و كان لم يكن بوده و وي طبق ماده مذكور مسئول خسارات وارده به طرف خواهد بود.

ماده 185
مرجع ثبت مكلف است احكام نهايي صادره از دادگاه را در آن قسمت كه مربوط به ادارات تابعه است اجرا نمايد. چنانچه در جريان اجراي حكم، ابهامي وجود داشته باشد، دادگاهي كه حكم را صادركرده است، رفع ابهام مي‌نمايد.
تبصره – حكم نهايي عبارت از حكمي است كه به واسطه طي مراحل قانوني و يا به واسطه انقضاء مدت اعتراض، تجديد نظر و فرجام، دعوايي كه حكم در آن موضوع صادر شده از دعاوي مختومه محسوب شود.

ماده 186
طريقه ابلاغ‌هاي موضوع قانون و اين آيين‌نامه همان است كه در مقررات آيين‌دادرسي مدني مقرر است.

ماده 187
نحوه اعتراض به اظهارنامه ثبت بين‌المللي اختراع، طرح صنعتي و علامت تجاري و رسيدگي به آن براساس قانون و اين آيين‌نامه خواهد بود.

ماده 188
رسيدگي به اعتراضات وارده به تقاضاي ثبت اختراع، طرح صنعتي و علامت تجاري متعلق به اشخاص مقيم خارج از كشور مستلزم معرفي نماينده قانوني در ايران است.

ماده 189
تجديد نظر از آراء محاكم و نحوه رسيدگي، تابع مقررات آئين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني يا كيفري است.

ماده 190
در اجرای ماده 52 قانون که نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان جهانی مالکیت معنوی واتحادیه های مربوط به کنوانسیون های ذی ربط ، و در داخل کشور ، تصدی امور مربوط به مالکیت صنعتی ، به عهده سازمان ثبت اسناد و املاک کشور نهاده شده است ، رئیس سازمان می تواند دستور العمل های لازم در اجرای مقررات مربوط و این آئین نامه را صادر نماید .

ماده 191
ضمائم اين آئين‌نامه جزء لاينفك آن محسوب مي‌شود.

ماده 192
اين آئين‌نامه در 192 ماده و 104 تبصره و سه ضميمه مشتمل بر جدول هزينه‌ها، طبقه‌بندي‌هاي بين‌المللي و فرم‌هاي اظهارنامه، گواهي‌نامه، گواهي‌نامه تمديد و مندرجات دفاتر ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم تنظيم شده كه سازمان ثبت اسناد و املاك كشور مأمور اجراي آن است و در تاریخ 01/11/1387 تصویب می گردد و از تاريخ اجراي اين آيين‌نامه، آيين‌نامه اصلاحي اجراي قانون ثبت علائم تجاري و اختراعات، مصوب 1337، ملغي مي‌شود.

منبع : سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

طبقه بندی بین المللی اختراع

طبقه بندی بین المللی

بخش الف: نيازهاي انساني
زير بخش: كشاورزي
زيربخش: مواد غذايي ـ تنباكو
زيربخش: اقلام شخصي يا خانگي
زيربخش: سلامتي و بهداشت، سرگرمي و تفريحات

بخش ب: انجام عمليات مختلف؛حمل ونقل و ترابري
زيربخش: جداسازي، مخلوط كردن
زيربخش: عمليات مختلف شكل دادن
زيربخش: چاپ ونشر
زيربخش: حمل ونقل، ترابري
زيربخش: فناوري ساختارهاي ذره‌بيني، نانو فناوري

بخش ج: شيمي ـ متالورژي
زيربخش: شيمي
زيربخش: متالورژي

بخش د: منسوجات، كاغذ
زيربخش: منسوجات يا ساير مواد قابل انعطاف كه به صورت ديگري ارائه نمي‌شوند
زيربخش: كاغذ

بخش هـ : ساختمان‌ها و بناهاي ثابت
زيربخش: ساختمان
زيربخش: حفاري زمين و صخره، استخراج معدن

بخش و: مهندسي مكانيك، روشنايي، گرمايش و اسلحه‌ها و انفجار
زیر بخش : انواع موتور یا پمپ
زيربخش: مهندسي به مفهوم عام آن
زيربخش: روشنايي، گرمايش
زيربخش: انواع اسلحه، انفجار

بخش ز: فيزيك
زيربخش: وسايل
زيربخش: صنعت هسته‌اي

بخش ح: برق

A
SECTION A — HUMAN NECESSITIES

B
SECTION B — PERFORMING OPERATIONS; TRANSPORTING

C
SECTION C — CHEMISTRY; METALLURGY

D
SECTION D — TEXTILES; PAPER

E
SECTION E — FIXED CONSTRUCTIONS

F
SECTION F — MECHANICAL ENGINEERING; LIGHTING; HEATING; WEAPONS; BLASTING

G
SECTION G — PHYSICS

H
SECTION H — ELECTRICITY

منبع : سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

مدارک لازم جهت ثبت اختراع :

شخص حقیقی
- کپی شناسنامه و کارت ملی مالک
- کپی شناسنامه و کارت ملی مخترع
- آدرس و کدپستی
- نقشه فنی یا فرمولاسیون
- تکمیل فرم نوشتاری ادعانامه / شرح و توصیف

شخص حقوقی
- روزنامه تاسیس شرکت
- روزنامه تغییرات شرکت
- کپی شناسنامه و کارت ملی مخترع
- نقشه فنی یا فرمولاسیون
- تکمیل فرم نوشتاری ادعانامه / شرح و توصیف

مطالب دیگر :

ثبت اختراع در کرج

ثبت شرکت در استان البرز و کرج

ثبت طرح صنعتی

کلمات مرتبط : ثبت اختراع ، ثبت اختراع در کرج ، ثبت شرکت در کرج و استان البرز ، ثبت شرکت در کرج